Mar 29, 2025

گفت وگو:ارومیه نماد همزیستی وتنوع اتنیکی وفرهنگی یا تضادهاوکشاکش های فرقه ای؟

رادیو برابری 

مصاحبه علی دماوندی از رادیو برابری با محمد آزادگر، محمدرضا شالگونی و ابراهیم آوخ در باره رویداد های اخیر در شهر ارومیه

Mar 8, 2025

به یاد هدایت سلطان‌زاده*

محمد آزادگر 

هدایت سلطانزاده
هدایت تا اخرین دقایق زندگی اش، تا لحظه‌ی ترک ما، زندگی را بسیار جدی می گرفت. کسانی که  حتی چند هفته و یا چند  روز پیش از مرگ او را  دیده باشند ، و یا دیده اند، خوب می‌دانند که هدایت به قول ناظم حکمت زندگی را بسیار جدی می‌گرفت.

ناظم حکمت در شعر «درباره  زندگی» می گوید:

Nov 15, 2024

در حسرت آزادی! تبعیدیان نفرین شده فرقه دموکرات آذربایجان

محمد آزادگر - به نقل از آوای تبعید 


داستان مهاجرت ایرانی ها به قفقاز خیلی قبل از انقلاب مشروطه و انقلاب بلشویکی اکتبر جریان داشته است. مهاجرت ها عمدتاً بخاطر فقر و تنگدستی و قحطی ها بوده است. اکثریت این تهی‌دستان از شهرها و روستاهای آذربایجان بودند.

Nov 4, 2024

رضا براهنی

محمد آزادگر 


اسد سیف دوست عزیزم چند وقت پیش از من خواست که مطلبی درباره رضا براهنی برای آوای تبعید بنویسم. طبیعی است که استقبال کردم. اما چه بنویسم و چطوری بنویسم که تکراری نباشد، ذهنم را بشدت مشغول کرد. طرح های مختلفی را در ذهنم مرور کردم و در نهایت به آنچه ملاحظه می کنید رسیدم. خواننده این یادداشت، شاید یکی دو تکه کوچک از این نوشته را در دیگر نوشته های من دیده و یا خوانده باشد.

Jun 24, 2024

برد و باخت پزشکیان نه به اعتبار آذربایجان خواهد افزود و نه خواهد کاست!

محمد آزادگر 

آقای علیرضا اردبیلی،نوشته ی آشفته وپرتناقضی را دررابطه با انتخابات ریاست جمهوری قلمی کرده است. وی آنچنان ازنوشته خود ذوق زده شده که صوتی اش را هم تدارک دیده است!

ازهمان عنوان نوشته، تناقض هویداست: " پزشکیان قادر به تغییر مهمی در کشور نخواهد بود، اما انتخابات بی‌ معنی نیست." برخلاف نظراردبیلی، انتخابات در جمهوری اسلامی به دلایل بسیاری بی معنا است.

May 30, 2024

باز هم در باره "فرقه" مهران بهاری

محمد آزادگر 

گسترش نارضایتی های عمومی، اعتراضات و اعتصابات اقشار و طبقات  مختلف، نافرمانی مدنی گسترده زنان آزاده، به حرکت در آمدن ملیت های تحت ستم برای احقاق حقوق ملی؛ جمهوری اسلامی را بطور جدی زیر فشار گذاشته است! مدافعان و حامیان و سایبری های جمهوری اسلامی برای به انحراف کشاندن و ایجاد اختلاف و نفاق در جنبش های اجتماعی بیش از پیش فعال شده اند.

جنبش ملی-دموکراتیک آذربایجان که برای حق تعیین سرنوشت و علیه ستم ملی مبارزه می کند از این به انحراف کشیده شدنها  وتفرقه اندازی های عوامل جمهوری اسلامی درامان نمانده است!

Jun 11, 2023

تأملی بر پرده های پنجگانه ی میثم بادامچی!

محمد آزادگر 


آقای میثم بادامچی در باره انتخابات ترکیه ۱۴و۲۸ ماه مه مقالات متعددی منتشر کرده است. او پس از پیروزی رجب طیب اردوغان بر رقیب خود کمال قلیچداراوغلو،   مقاله ای با عنوان «درس‌های پیروزی اردوغان برای ایرانیان در پنج پرده» بتاریخ ۹ خرداد۱۴۰۲ در سایت «زیتون» منتشر کرده است.

پرده اول-  آقای بادامچی  در پرده اول می گوید: «زیبا نیست رئیس‌جمهوری کشوری که در خاورمیانه پیشرو محسوب می‌شود، پیروزی در انتخابات را با حمله به اقلیت ال‌جی‌بی‌تی شروع کند.» و در همان پرده اول از تساهل و رواداری اردوغان در رابطه با فرهنگ ها وملیت ها سخن می گوید: «منطق اردوغان منطق امپراطوری نیمه‌چندفرهنگ‌گرای اسلامی، برگرفته از سیستم ملت عثمانی، است،

Feb 22, 2023

نقش استاد رضا براهنی در تاسیس «انجمن قلم آذربایجان جنوبی(ایران) در تبعید»

محمد آزادگر 


ضرورت تاسیس انجمن قلم آذربایجانی ها در تبعید مدتها در جمع کوچک کادرهای جنبش فدرال دموکرات آذربایجان مورد بحث و گفتگو بود. دوستان معتقد بودند برای شروع اولیه  و تثبیت آن در تبعید به حضور یک اوتوریته بلامنازع آذربایجانی-ایرانی و البته جهانی نیاز است. این اوتوریته کسی نبود جز دکتر رضا براهنی! دوستان با او در رابطه با تاسیس انجمن قلم آذربایجانی ها در تبعید صحبت کردند. براهنی از این فکر بسیار استقبال کرد و در تاسیس انجمن پیش قدم شد. همزمان با دکتر علیرضا اصغرزاده تماس گرفته شد که وی نیز بسیار استقبال کرد.

Sep 5, 2022

یادداشتی در باره حسین محمد زاده صدیق( دوزگون)

محمد آزادگر 


من با صدیق اواخر ۱۳۴۷ در سخنرانی او در دانشگاه تبریز در باره فولکلور آذربایجان، که توسط دانشجویان ترتیب داده شده بود، آشنا شدم. او در آن زمان دانشجوی رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تبریز بود. تعداد بسیار کمی درسالن سخنرانی حضور داشتند. یادم است که غلامحسین فرنود بود و ردیف جلو هم نشسته بود. به خود من هم دقیق یادم نیست خبر این جلسه را چه کسی داده بود. صدیق آن موقع هنوز لیسانس اش را نگرفته بود.

Mar 26, 2022

در معرفی رمان «رازهای سرزمین من» نوشته رضا براهنی

محمد آزادگر 


«کسی که تفکر دارد برانگیخته است. در هر زمان، متفکر واقعی برانگیخته است. برانگیختگی او ریشه در لبۀ تیغی دارد که متفکر مدام بر روی آن حرکت می‌کند. دیده‌اید که بعضی از آدم‌های سر از پا نشناس، وقتی که بیعدالتی می‌بینند، اگر نتوانند کاری بکنند، یقۀ خود را پاره می‌کنند. جهان و عصر ما مبتنی بر جهل، مبتنی بر بیعدالتی است، و متفکر در برابر بیعدالتی یقۀ خود را پاره می‌کند. خود را بر روی آن لبۀ تیغ قرار می‌دهد و مشتاق شقه شدن، یعنی تفکر پیدا کردن می‌ماند ...» (طلا در مس ص 1914 ـ تهران 1371)

رضا براهنی در تمام آثارش و از جمله در «رازهای سرزمین من» می‌خواهد خواننده تفکر پیدا کند، برانگیخته شود!

تبريز جادوئى - این نوشته کوتاه بمناسبت مرگ رضا براهنی وگرامی داشت مردی که می خواست آفتاب بیاید ،دوباره باز نشر می شود.

م.آزادگر  

سال تحصيلى ۴۴-۴۵ بود. محصل کلاس هشتم دبيرستان سعدى تبريز بودم. معلم زبان انگليسى مان، عظيم پور بود. وى در ضمن معلم «املا فارسى» ما نيز بود. عظيم پور در آدينه مهد آزادى که صمد بهرنگى و رفقايش درمى آوردند، چيزهائى مينوشت و ترجمه هائى ميکرد. تا آنجا که يادم است، مقاله «آشنائى من با کتاب» ماکسيم گورکى را در آدينه، وى ترجمه ميکرد.

          عظيم پور در ساعات «املا فارسى» که هفته اى يک ساعت داشتيم، برخلاف معلمان ديگر اين درس که معمولا از گلستان سعدى و کليله دمنه و يا از کتاب فارسى ديکته ميگفتند، از جنگهاى ادبى و مقدمه کتابها قطعه هايى را جدا ميکرد و ديکته ميگفت. قطعاتى از زندگى لافونتن، گاندى، تاگور، ابراهام لينکلن تا مقدمه فارسى «سازيمين سؤزو» و پاييز تبريز.

Feb 10, 2022

در باره «چهره استعمارگر و چهره استعمار زده» آلبر ممی

محمد آزادگر

قبل از انقلاب ۱٣۵۷ ، کتاب کوچکی تحت نام« چهره استعمارگر وچهره استعمار زده» نوشته «آلبر ممی» نوسنده تونسی با ترجمه «هما ناطق» انتشار یافت. البته خانم ناطق با توجه به مواضع ودیدگاهایش نسبت به مساله ملی در ایران آن برداشت و تاویلی که ما از نوشته ممی داریم، مطلقا ندارد. ایشان از موضع ضد «غرب زدگی» و« ناسیونالیسم ایرانی» و ای چه بسا تحت تاثیر دیدگاهای جلال آل احمد به ترجمه این کتاب دست زده است. خانم هما ناطق این کتاب را به یاد جلال ترجمه کرده است!
این کتاب در همان زمان انتشار در میان محافلی از روشنفکران ملل غیر فارس و بویژه آذربایجانی ها بحث هایی در باره استعمار واینکه آیا به آذربایجانی ها میشود استعمارزده وبه دولت مرکزی دولت استعمارگر گفت یا نه پیش آورد. البته قبلا ها جلال آل احمد تحت تاثیر غلامحسین ساعدی و رضا براهنی که از دوستان نزدیک و صمیمی وی بودند، گفته بود که «آذربایجان مستعمره فرهنگی» حکومت مرکزی است.

Jul 27, 2021

مبارک باد شورش مردم ایران علیه حکومت اسلامی فاشیستی !

محمد آزادگر  هدایت سلطان زاده 

آذربایجان اویاخدی

خوزستانا دایاخدی

استقرارجمهوری اسلامی ایران ، برای مردم ایران فاجعه بوده است. ج.ا از همان روز اول تاسیس خود در رابطه با زنان کشورآپارتاید جنسی حاکم کرده است.خواهران و برادران سنی مذهب از بسیاری از حقوق اولیه  وطبیعی محروم هستند. دراویش تحت پیگرد هستند. اقلیت های مذهبی مانند بهایی ها بشدت سرکوب میشوند واز حقوق ابتدایی بی بهره اند.

Jul 6, 2021

محمد آزادگر


همین چند روز گذشته سالگشت تولد بابک خرمدین بود. در برخی کانال های تلگرامی و فیسبوک و...  عمدتا آذربایجانی ها، یادداشتها، عکسها و فیلم هایی در باره قلعه بابک منتشر شده است. خود این یادداشتها و ... مرا به سالهای بسیاردور پرتاب کرد.  

اینهم یادداشت کوتاه من در رابطه با قلعه بابک!

سفر به قلعه بابک

Apr 24, 2021

متوقف کردن تروریسم هسته ای إسرائیل یا اعلام حمایت ازحکومت اسلامی؟

محمد آزادگر – هدایت سلطانزاده


اخیراّ بیانیه ای تحت عنوان« تروریسم هسته ای اسراییل را متوقف کنید» منتشر شده است که در میان امضاء  کنندگان، چهره های شناخته شده ای نیز وجود دارند. این طیف برغم سایه روشن هائی از تفاوت ها در گرایشات سیاسی، نقطه مشترکی دارند و آن حمایت دائمی آنان از حکومت اسلامی است.

Nov 15, 2020

برقراری آتش‌بس بین آذربایجان و ارمنستان به میانجی گری روسیه

رادیو همبستگی: بحث و گفتگو با حضور محمدرضا شالگونی و محمد آزادگر


مساله ملی و حق تعیین سرنوشت.در سرزمین های چند فرهنگی هویتی زبانی راه حل چیست
؟
 

Nov 11, 2020

آذربایجان دیلینده سؤزلوک

محمدآزادگر

محمدعلی تاج احمدی

بش جیلدیده_
٤١٣٦ صفحه

یئغان- یازان: محمدعلی تاج احمدی 

بهزاد بهزادی «تورکوسؤزلوک ترتیباتی حاققیندا گؤستریشلر» آدلی مقاله سینده ( آذری فصلنامه شماره ٢٢ پاییز ١٣٩٣) یازیر: «١٣٦١نجی ایله قده‌رآذربایجان دیلینه گؤره لوغت کیتابئ ایراندا یوخوموزایدی…بیز آذربایجان دیلینه عاید سؤزلوک حسرتینده چتین لیک لرکئچیردیک.». بو حسرت کؤهنه حسرت دیر! 

 

Jul 31, 2020

محمد علی تاج احمدی نین «یاشادئغئمئزتبریز» کیتابی

محمد آزادگر

2017

نجی ایلده محمد علی تاج احمدی جناب لاریندان 258 صفحه ده تبریز حاقدا بیر کیتاب نشر اولونوب : « یاشادئغئمئزتبریز».  تاسوفله  بو ده یرلی کیتابین نه ناشری بللی دیر ونه ساتیش یئری. امید ائدیره م یازان بو نشر مسئله سینه جدی بیر فیکیر قیلسین!

کیتابین باش سؤزونون باشلیغیندا،  م.ع. معجزده ن بوشعر گتیریلیب:« اومیدین کسمه معجز، یاز آنان تعلیم اده ن دیلده / گزه ربیر ارمغان تک دفترین، بیل، چین وتاتاری»

تاج احمدی بوکیتابی اوخویانلارا خطاب یازیرکی بو کیتاب بیر تاریخ کیتابی دگیل وبیر منوقرافی دا دییل والبته خاطیرات کیتابی دا دگیل. یازار یاشادیغی شهری و دورانی وشهرین باشینا گلن ایشلرین بیر پاراسینی گوردویوکیمی، بیلدیگی کیمی و...کاغاز اوسته گتریب واونا گوره ده آدینی یاشادئغئمئزتبریزقویوبدور.

Jul 5, 2018

سربازان گمنام امام زمان و جنبش ملی دموکراتیک آذربایجان

محمد آزادگر

مهران بهاری نوشته ی کشکول واره ی مطولی تحت عنوان «عمليات عفرين و خوی خيانت‌پيشگی-تروريست‌پروری تورکهای چپ ايرانی و آزربايجان‌گرايان پان‌ايرانيست» منتشر کرده و سایت تریبون نیز آن را باز پخش کرده است. استناد من دراینجا به متنی است که تریبون انتشار داده است. مهران بهاری عملیات شاخه‌ی زیتون ارتش تورکیه در شمال غرب سوریه را بهانه کرده تا هرآنچه دل اش خواسته از جعل و دروغ و تهمت و لجن پراکنی از موضع نژادپرستانه ی «تورک گرا» علیه انقلاب مشروطه، نهضت خیابانی، پیشه -وری، فرقه دموکرات آذربایجان، حکومت ملی آذربایجان، کردها، اقلیت های مذهبی  والبته علیه چپ ها و... نثار کند.

May 21, 2018

آنتی آذربایجان، ایرانپرست تورانچیلار: مئهران باهارلی و علی تبریزی

محمد آزادگر

مئهران باهارلی اؤز فیسبوکوندا علی تبریزی‌نین بیر نئچه یازیسیندان پارچالارسئچیپ وبیربیرینه قوراشدیریب «علي تبريزي ايستالينيست آزه‌ربايجانچي و پان ايرانيست آزه‌ريچيله‌رين ايچ اوزونو ايفشا ائدير» باشلیغی آلتیندا پایلاشیب. *
من 1348-1349 - جو ایللرده تهراندا علی تبریزی ایله گوروشموشم. من او زامان علی تبریزینی یاخیندان تانیمازدیم. آنجاق یازیلاری وباخیشلاری ایله تانیش ایدیم. اوتهراندا تانینمیش تورانچی وپان تورکیست ایدی. منی اونلا تانیش ائدن حسین محمد زاده صدیق اولدی.