نیسگیللر شاعیری‌نین نسگیللی اؤلومو

محمدعلی فرزانه

آذر آیی‌نین ایگیرمی اوچو، گئجه ساعت ۱۰-۱۱دؤوره‌لرینده، آذربایجان معاصرشعرینده اؤزونه پارلاق و افتخارلی یئر آچان و بوگونکو شعریمیزین گؤرکملی سیمالاریندان بیری ساییلان قوجامان معلم حبیب ساهر، همیشه‌لیک حیاتا گؤزیومدو. عؤموربویو بشری دویغولارین، دوغما یوردون و عؤمرو گونو تالانانلارین قورتولوشو و سعادتی آرزوسیله چیرپینان اوره‌ک بیرلحظه ده چیرپینماز اولدو.
اللی ایلدن چوخ، بیر زاماندا یورولمادان و نفس درمه‌دن آذربایجان مبارز و خلقی شعرینین بایراغینی چیگنینده داشایان و ان آغیر و دؤزولمز شرایطده بئله سوسوب سارسیلمایان شاعیر، بیرگؤز یوموب آچیم ساعاتدا ابدیته قووشدو.

چیلله آخشامی

عمران صلاحی ۱۳۸۵- ۱۳۲۵

چیلله آخشامی
کورسو آلتیندا
اوتوروب هامی
یئیب‌لر شامی
اوشاقلار اوینور
یورغان اوستونده.
یورغان اوزولوب
کورسو اوستونده

گول دسته‌‌سی

گنجعلی صباحی ۱۳۶۸-۱۲۸۵

  ١٣٢۶-نجی ایلین باھاری ایدی. داریخما منه‌ ال وئردیییندن قصبه‌نین اطرافینا گزمه‌یه‌ چیخمیشدیم. قات- قات اوجالان سیار داغلارین قوینوندا یئرلشن «مظفّر قالاسی»نین طبیعت گؤزللییی اینسانین روحونو اوخشاییردی. داغلارین اته‌ییندن شاریلتی ایله‌ آخیب، اینسان عؤمرو کیمی گئدن چایلارین ھمھمه‌سی، ھر طرفده‌ قایناییب قالخان دورو بولاقلارین زمزمه‌سی، حزین- حزین اسن یئلدن، رقصه‌ گلن یارپاقلارین پیچیلتیسی، آزاد قوشلارین بوداقدان- بوداغا سیچرایاراق، سئوینجله‌ دولو، شیرین نغمه‌لری، منی اوز غم- خیال دونیامدان آییرمیش، گول چیچکلرین عطری توتغون شراب تک منی مست ائتمیشدی.

قیزیل آتیم

احمد صادقی اشرفی«اشرف نورانلی» ۱۳۱۴-۱۳۶۴

جمده‌ییندن آخان تر، یول اوزونو بوروین توزلا قاتیشیب، بوکوک‌لرینده یاپیشقانلیق تؤر‌تمیشدی. یوکون حددن آرتیق آغیرلیغی، زامان بویو یاشاییش آدینا د‌ییرمان باشیندا دارتدیغی د‌ن‌لرین قات‌قات جانیندا توپلادیغی یورغونلوق‌لار، یایین بوغاناق هاواسییلا ا‌ل بیر اولوب آمانسیز هجوما باشلامیشدیلار.

هاماردان قورخموردو، جانینی دیشینه آلیب سورونه بیلردی، لاکین اوزاقلاردا گؤرونن یوققوش قیییق کیمی سانجیلمیشدی گؤزونه.

منیم بالام هاردادیر

محمد قاضی «سمندر» ۱۳۳۴ -  ۱۳۸۶

بئلی بوکولموشدو؛ گؤزلری یاخشی گؤرمه‌ییردی؛ کوچه‌ده گـئدیردی… یاواش- یاواش گـئدیردی، ائله یاواش کی، اونو گؤروب گؤرن کیمی، اؤز- اؤزومه دئدیم: بو ظالـیم فلک آنالارین چییین‌لرینه نه آغـیر یوک چاتـیر؟

سونرا اونا یاخـینلاشـیب دئدیم:
ـ سلام لئـیلا ننه!.
ـ سلام بالا!.
ـ لئـیلا ننه یاخشی سان‌می؟.

امپراتوری بزرگ گوسفندان

عزیز نسین – ترجمه بهرام حسینی  (به مناسبت ۱۰۰ – مین سالگرد تولد او)

در دوره ای از تاریخ، برای گرگها  شکارگاهی نمانده بود،. زیرا که شیر سلطان حیوانات، پلنگ، ببر و حیوانات قوی و درنده ای مثل آنها، شکارگاه های جهان را بین خودشان تقسیم کرده بودند و دیگر برای گرگها جائی برای شکار نمانده بود. هر چند که گرگها خود نیز حیوانات درنده ای هستند ولی در درندگی به پای حیواناتی مانند شیر، پلنگ و ببر نمی رسیدند و به همین دلیل نمی توانستند به مناطقی که تحت سلطه ی شیران و پلنگان بود وارد شده و شکار کنند. به این ترتیب امرار معاش برایشان بسیار سخت شده و حتی گرسنه می ماندند. گرگها برای این وضعیت سخت شان باید چاره ای می اندیشیدند. به همین خاطر نیز کنگره بزرگی را سازمان دادند و در این کنگره در باره چگونگی پیدا کردن راه چاره، با همدیگر بحث و گفتگو کردند. در خاتمه تصمیم گرفتند موضوع را با دانایان خود در میان بگذارند.

دويغو - احساس

معصومه قربانى

كئچن لرده فيتيله برنامه سينه اَل وئرن  اعتراض لار سيراسيندا  يولداش لارين بيرى يولداشجا پايلاشديغيم بير فيس بوك استاتوسوندا مندن  بير تنقيد ائله دير! تنقيد بونان عيبارتى دير كى من فيس بوك دا چاليشريرام قالار يا جدى مطلب لر پايلاشام، نده ن پس ايندى دويغولانيب و دويغوسال بير يازى يا استاتوس پايلاشميشام؟ البته حورمتلى يولداشيم آچيقلاميشدى كى بو گونلر هاميميز باسقى  آلتيندا دويغولانيب و بويله بير شى لر نورمال دير، اما اوزوموزه حاكيم اولوب و دويغولانماماغيميزى توصيه ائتميشدى! اصلينده من دوستلارين تنقيدلرين ائشيديب و بو تنقيدلرين اساسيندا اوز رفتارلاريمى ايصلاح ائله ميشم. بو تنقيده بير عزيز يولداش دان گلديغى ايچون ده من داها شبهه ده ياشاديم و بو قونو اوستونده گونلر بويو دونوشندوم.

بیر دلی نین خاطره دفتریندن

درویش اوغلو

گوز (پاییز) گونلری چوخ داریخمالی اولور. آلماندا، غربت ده، قیسسا، یاغیشلی، قارانلیق گونلر.  بئله گونلرده گون اورتاسی ساعات بیره قدر یاتاقدان چیخابیلمیرم. بیر اؤنجه کی آخشام، "صاباح سحر تئزدن قالخیب ایشلریمی گؤره جگم" فیکری ایله ساعات اوندا یاتدیغیما قارشین، ائرته سی گون  ساعاتین چالماسی ایله گوزومو آچیب، یاغیشلی، رطوبتلی، یاری قارانلیق هاوانی گؤرونجه ساعاتین اوستونه بیر یوموروق ووروب، یورقانی باشیما چکیرم. خیال دونیامدا درینلشمه گه باشلاییرام:

گونئی آذربایجاندا انقلاب اولوب. مستقل گونئی آذربایجان دؤلتی قورولوب. بو انقلابین رهبری و سونرالاری بو دؤلتین باشیچیسی محمد امین رسولزاده، سید جعفر پیشوری، عباس اوغلو حسینقولو، یوخسا ممدکاظیم حق وئردی یوخ، من اؤزومم.

آذربایجان موغاملاری /یئتدینجی بؤلوم : « بایاتی قاجار موغامی »/

فرهاد جعفری

بایاتی قاجار (Bayati Qacar) :  راست عاییله سی نین نؤوبتی عوضوو بایاتی قاجار دیر. بایاتی قاجار ایکی حیصه دن عیبارتدیر : بایاتی و قاجار. بایاتی ؛ آذربایجان فولکلور ادبیاتی نین بیر نمونه سینه دئییلیر. بو سؤزون آنلامی بوگونه قدر قطعیتله بللی اولماییب ، آنجاق بیر چوخلاری بو سؤزو بایات سوزوندن آلینمیش بیر سوز کیمی قئید ائدیرلر. آذربایجانین بؤیوک فولکلور شناسی اوستاد م.ع. فرزانه نین فیکرینجه بایاتی سؤزو ؛ چوخ احتمال آذربایجاندا موختلیف دؤورلرده کؤچری شکلینده یاشایان بایات بویونا (اوغوزون 24 قبیله سیندن بیری) منسوبدور. او باشقا بویلار او جومله دن افشاری و گرایلی آدلاری نین آذربایجان خالق موسیقی سینده اولدوغو اوچون بو احتمالین گوجلو شکیلده یقین اولدوغونا اینانیر.

آنتیگون، تراژدی و کاتارسیس - به مناسبت نمایش آنتیگون در تئاتر شهر تبریز

رقیه کبیری

صحنه ای از اجرای آنتیگون-تئاتر شهر تبریز

تراژدی بخشی از زندگی انسان است. اما تراژدی کلاسیک که قرن‌هاست روی صحنه‌های تئاتر به نمایش در‌می‌آید، بخشی از کنش طبقه‌ی اشراف و طبقه‌ی حاکم است و انسان عادی با روزمرگی‌هایش در آن جایی ندارد.
آنتیگونی که سوفوکل ۴۰۰ سال قبل از میلاد، همزمان با اوج شکوفایی فلسفه در یونان و نهادینه شدن دموکراسی آفریده بود و روی صحنه‌های باشکوه در مهمترین مرکز فرهنگی یونان، در شهر آتن به نمایش درمی‌آمد با آنتیگونِ تحریر شده به قلم ژان آنوی که اواسط قرن بیستم، در گرماگرم جنگ دوم جهانی و با رونق فلسفه‌ی اگزیستانسیالیسم در سیاه‌ترین دوره‌ی تاریخ فرانسه، همزمان با اشغال پاریس توسط نازی‌ها بر روی صحنه رفت، تا آنتیگونی که در سالن محقر تئاتر تبریز به اجرا درآمد و همچنان تا سیزدهم دی ماه روی صحنه خواهد بود، دوران‌های تاریخی- سیاسی بسیاری سپری شده است.

نگاهی گذرا به جنبش 21 آذر - بمناسبت هفتادمین سال، بخش سوم -

محمد حسین یحیایی

فرقه دمکرات آذربایجان همچنان خواسته های خود را به دولت های زود گذر که عمرشان چند ماهی بیش نبود گزارش می کرد، پیشه وری با نوشتن نامه ای به حکیمی که کابینه خود را تشکیل داده بود، بار دیگر این خواسته ها را یادآور شد و نوشت: انتخابات انجمن های ایالتی و ولایتی در تمام ایران شروع شود، مطالبات آزادی خواهان آذربایجان عملی گردد، کلوب آزادی خواهان و اتحادیه های کارگری باز و حکومت نظامی منحل شود ( روزنامه آذربایجان شماره 41 هشتم آبان 1324 ) ارتجاع حاکم بر تهران و بسیاری از نمایندگان با نگرانی و ترس از آینده خود که نتوانند بار دیگر وارد مجلس شوند،

اجتماعی شیزوفرنی

درویش اوغلو

کئچنلرده "اجتماعی مازوشیزم" آدی آلتیندا بیر یازی قویموشدوم فیس بوکومدا. عینی زاماندا بو یازی "سورگونده گونئی آذربایجان قلم انجمنی" نین اینترنت صفحه سینده و "آزوح" اینترنت صفحه سینده یاییلدی. بو یازدیدا روحسال بیر خستلیگین اؤزونو بیرئیسل (فردی) و کولکتیو (اجتماعی) شکیللرده گؤستره بیلدیگینی آچیقلاماغا چالیشمیشدیم. بو گؤرونگه (فنومن) یالنیز مازوشیزم ایله خلاصه اولمور. روحی خستلیکلرین هامیسی بئله دیر. دئملی نویروز، پسیکوز، شخصیتی انحرافلار، اجبار خستلیکلری، شیزوفرنی و ...... هر روحی خستلیک بیرئیسل بویوت (بُعد) دا گؤرندوگو کیمی کولکتیو بویوتدا دا گؤرونه بیلر.

ترجمه دو شعر كوتاه از أمه سزر - توركى و فارسى

أمه سزر - چویرن: قهرمان قنبرى

دور شو!

من يك كفتار

يك مرد سياه

شايد هم يك يهودى

هندويى اهل كلكته

مردى سياهى كه راى نمى دهد.

محمد تقى زهتابى و زنجيرده كى شاهين

معصومه قربانى

محمد تقى زهتابى نين شاهين ده كى زنجيرى كيتابين اوخودوغوم دا سانكى اولمز كيريشچى قارشيمدا دورب. كئچن اوختايين يالقيز قارا آغاج شعري باره سينده يازديغيم يازى دا يازميشديم كى يازار يازديغى أثرين قهرمانى اولماسادا، اونا اوخشارليخ لارى وار، خصوصى له شعر و حكايه دونياسيندا بو يايغين بير شى دير.

نمایش “آنتیگونه” ترکی در سالن اصلی تئاتر شهر تبریز

ایشیق سایتی

نمایش تراژدی “آنتیگونه” نوشته ژان آنوی، درام‌نویس فرانسوی با ترجمه منیره اکبر پوران (اولکر اوجقار) به زبان ترکی آذربایجانی در شهر تبریز به روی صحنه خواهد رفت. ژان آنوی طرح اولیه این درام را در سال ۱۹۴۱ ریخت و یک سال بعد، در سال ۱۹۴۲ میلادی، آن را به انجام رساند. “آنتیگونه” اولین بار در سال ۱۹۴۴ میلادی، همزمان با نمایش “خروج ممنوع” اثر ژان پُل سارتر و در زمانی که پاریس در اشغال نیروهای آلمان هیتلری بود، به‌روی صحنه آمد.

شعر اوچون تاپشیریقلار

ازرا پاوند - چئویرن: احد فرهمندی

بو گون نظر صاحیبلرینی یوران فیکیر صاباح خالقی کدرلندیرجک‌. فیکر ائیله‌مه‌یین شاعیرلیک صنعتی موسیقیدن آساندیر، یا شعر صنعتینی اؤیرنمک‌ده بیر معمولی پیانو اؤیرتمنی قده‌ر زحمته قاتلاشمادان فن اهلینی راضی ائده‌‌بیله‌سیز. هر نه قده‌ر ائلییه‌ بیله‌سیز اؤزونوزو صنعتکارلارین تاثیرینده قرار وئرین یا او اؤلچوده ادبیز اولسون کی اونلارین حاقین آیدینلادین.

دیلیمیزی هارایا آپاریریق؟(یئنی سؤزلر یا نئولوگیزملر)

دوقتور فیروز رفاهی

یئنی سؤز یاراتماق هر دیل اوچون چوخ اؤنم داشییر. او، دیله ‏یئنی قان وئرمک کیمی بیرشئی ساییلیر. دیلیمیزده سؤز ‏یارادیجیلیغی پروسئسی ایکی یؤنده موشاهیده اولونور: «لئکزیک» ‏یولو ایله، بیر ده «سینتاکتیک» یولو ایله. باشقا معنادا دئسک ‏دیلیمیز ایکی یولدا سؤز ترکیبینی زنگین ائدیر: بیرینجیسی «‏صرف» یولو ایله، ایکینجیسی «نحو» یولو ایله. بو نه دئمکدیر؟

پروفسور «توفیق حاجی‌یئو» وفات ائتدی

ایشیق سایتی

آذربایجان ملی علملر آکادئمیاسی‌نین نسیمی آدینا دیلچیلیک اینستیتوتونون دیرئکتورو آکادئمیک توفیق اسماعیل اوغلو حاجی‌یئو بو گون گؤزله‌نیلمز قضا نتیجه‌سینده وفات ائتمیشدیر.
آذربایجان جومهوریسی‌نین ATV تلویزیا کانالی‌نین یایدیغی خبر اساسیندا پروفسور توفیق حاجی‌یئو ۲۷ نویابر ۲۰۱۵-جی ایلده سحر ساعاتلاریندا یاشادیغی ائوین حامامیندا دم گازیندان زهرلنه‌رک حیاتینی ایتیرمیشدیر.
توفیق حاجی‌یئو ۱ مای ۱۹۳۶-جی ایلده جبراییل رایونونون سولطانلی کندینده آنادان اولوب.

امل بیرلیگی، قرامر آیرئلئغئ؟

محمد علی تاج احمدی

۱۳۷۹نجو ایلده تهراندا «بیرینجی ایران تورکجه سی دیلچیلیک سمینارئ» آدلئ بیر یئغئنجاقدا بیر سئرا قرارلار قبول ادیلمیشدیر.

بیرینجی ا سمینارئن قرارلارئ بوراخئلندان سنرا بیز بو قرارلارا گؤره اؤز دوشونجه میزی الارا گؤنده ردیک.  سمینارئ قورانلار نه خصوصی الاراق بیزه بیر جواب وردیلر، نه ده عمومی بیر تهرده بو دوشونجه لره یاناشدئلار.  دمک الار کئ، یا بیزیم سؤزلریمیزی اعتنا اتمه لی سایمایئب قئراغا قیدولار، یا دا کی، یازدئغئمئز کاغاز هچ  واخت الارئن الینه چاتمادئ!

یازی نین آردین تمامیله بوردا پ. د. اف فورما دا اوخویون