از رستاخیز شاهنشاهی تا حکومت فاجعه اسلامی

هدایت سلطانزاده 

حرف درویشان بدزدد مرد دون                 تا بخواند بر سلیمی زآن فسون           

کار مردان روشنی و گرمی است             کار دونان حیله و بی شرمی است

چون بسی ابليس آدم روی هست         پس بهر دستی نباید داد دست

قلعه ویران کرد و از کافر ستد               بعد از آن بر ساختش صد برج وسد

مولوی.مثنوی ، دفتر اول

لئو تولستوی در اشاره به وضع فلاکت‌بار مردم روسيه زمان خود نوشته بود: آه ای مام میهن، تو چه ثروتمند و چه فقیری. اکنون ایران به قرینه‌ای از نگاه تلخ تولستوی به جامعه روسیه آن‌روز با ابعادی غم‌انگیزتر تبدیل شده است. کشوری با منابع و ثروت‌های عظیم و غرق در فقری جانکاه، با حاکمیتی بی‌چشم‌انداز بقا که لاشخوار‌ وار برجان بی‌رمق مردم چنگ می‌اندازد و جامعه‌ای گرفتار در غرقابی بی‌خاکریز امید، ولی نگران از واهمه بدیلی بر این حکومت فاجعه!

زبان مادری در برابر زبان ملی، یا زبان مشترک ؟

احمد رحیمی 

هر زبانی خواه ملی باشد، یا مشترک، یا منفرد، طبعاً و قبلاً یک زبان مادری است  برای کسی که در آن زبان متولد شده‌ است، یعنی هیچ زبان غیرمادری وجود ندارد. چون هیچکس بی‌مادر متولد نمیشود و آن مادر هم خود، زبانی دارد. بنابر این زبان مادری، زبان مردمی است که بدان زبان با دنیا آشنا می‌شوند. این مردم، خود نیز در زمانهای دور در تاریخ ریشه در اقوامی داشته‌اند که بدان متکلم بوده‌اند و از طریق آنان به وراّث طبیعی و تاریخی‌شان رسیده که در زمان ما دیگر قوم و قبیله نام ندارند و ملت‌های امروزی را تمثیل میکنند. همه زبانهای موجود فعلی نیز بی استثناء، تاریخی دارند که بدون آن نمیتوانسته‌اند وجود داشته باشند.

در باره «چهره استعمارگر و چهره استعمار زده» آلبر ممی

محمد آزادگر

قبل از انقلاب ۱٣۵۷ ، کتاب کوچکی تحت نام« چهره استعمارگر وچهره استعمار زده» نوشته «آلبر ممی» نوسنده تونسی با ترجمه «هما ناطق» انتشار یافت. البته خانم ناطق با توجه به مواضع ودیدگاهایش نسبت به مساله ملی در ایران آن برداشت و تاویلی که ما از نوشته ممی داریم، مطلقا ندارد. ایشان از موضع ضد «غرب زدگی» و« ناسیونالیسم ایرانی» و ای چه بسا تحت تاثیر دیدگاهای جلال آل احمد به ترجمه این کتاب دست زده است. خانم هما ناطق این کتاب را به یاد جلال ترجمه کرده است!
این کتاب در همان زمان انتشار در میان محافلی از روشنفکران ملل غیر فارس و بویژه آذربایجانی ها بحث هایی در باره استعمار واینکه آیا به آذربایجانی ها میشود استعمارزده وبه دولت مرکزی دولت استعمارگر گفت یا نه پیش آورد. البته قبلا ها جلال آل احمد تحت تاثیر غلامحسین ساعدی و رضا براهنی که از دوستان نزدیک و صمیمی وی بودند، گفته بود که «آذربایجان مستعمره فرهنگی» حکومت مرکزی است.

اقتصاد ایران از انقلاب تا انقلاب

محمد حسین یحیایی

یکی از مهمترین عوامل تغییر و تحولات اجتماعی و سیاسی بحران های شدید اقتصادی است که گاهی به دگرگونی های سیاسی و ساختاری می انجامد، هرچند عوامل دیگر هم در شکل گیری تحولات اجتماعی و سیاسی بی تاثیر نیستند ولی اقتصاد جایگاه ویژه ای دارد. در این روز ها که مصادف با انقلاب 1357 است، برخی از گروه های سیاسی و افراد تلاش می ورزند تا بحران شدید اقتصادی را که زمینه ساز انقلاب شد نادیده بگیرند و به عوامل دیگر متوسل شوند در حالیکه معضلات اقتصادی همراه با بحران گسترده که در 2 سال آخر رژیم گذشته را بخود مشغول کرد، نخست آن را زمین گیر و سپس آن را از هم پاشاند. ( انقلاب های جهان مانند انقلاب فرانسه، انگلیس، مکزیک و روسیه و دیگر مناطق منشاء اقتصادی و تضاد های اجتماعی داشتند )

گفتاری در ضرورت مبارزه آنتی راسیستی در ایران - دکتر علیرضا اصغرزاده

متن سخنرانی در سمینار حقوق اقوام و ملیت های ایرانی ـ ۲۰ فوریه ۲۰۱۱  ـ تورنتو    

با عرض سلام حضور شما دوستان عزیز و با تشکر از نشریه شهروند به خاطر برگزاری این سمینار.

من امروز صحبت هایم را به عنوان شخصی آغاز می کنم که طرفدار استفاده از ترمینولوژی جدید، پیشرو و مترقی در گفتمان مبارزاتی خلق های ایران، و نیز همه مبارزات مترقی، می باشد. یکی از این ترمها، اصطلاح “مبارزه آنتی راسیستی” است که من نیز به اندازه توانم سعی کرده ام این ترم، به همراه گفتمان و عمل ضدنژادپرستانه، داخل ادبیات مبارزاتی در ایران، و به ویژه در آذربایجان، بشود.

انقلاب رنگی ضد اوروآسیا در قزاقستان

محمد پرینچک - ترجمه ی علی قره جه لو

"محمد پرینچک"، استاد دانشگاه دولتی مسکو، در ارزیابی حوادث قزاقستان برای "روزنامه آیدینلیک"، تاکید میکند که برای درک حوادث قزاقستان ضرورت دارد ابتدا، به سیاست های نورسلطان نظربایف و سپس سیاست های قاسم جومرت توکایف نگاه کرد".  (این ارزیابی 4 روز بعد از آغاز حوادث قزاقستان در 6 ژانویه انجام شده است)

" نظربایف از رهبران جنبش اوروآسیا و از اجرا کنندگان سیاست های اوروآسیایی بود، و قزاقستان را در چارچوب این خط مشی اداره کرد.  ولی توکایف، بعد از روی کارآمدن، قسمن هم که شده، خط مشی سازشکارانه ای با غرب اتخاذ، و  در زمینه های مشخصی، بویژه در زمینه نظامی، همکاری با غرب را دنبال کرد. 

فرقه دمکرات آذربایجان ( پروژه آزادی ناتمام ) بخش بیست و یکم

محمد حسین یحیایی 

بعد از برگزاری پلنوم شانزدهم حزب توده ایران در شهر لایبزیک آلمان دمکراتیک به تاریخ 8 اسفند 1357 ( 27 فوریه 1979 ) و تثبیت جایگاه « کیانوری » به عنوان دبیر اول حزب، شرایط نوینی بر حزب حاکم شد، اتقلاب در 22 بهمن 1357 به پیروزی رسیده بود، فردای آن روز ( 23 بهمن ) حزب توده ایران با صدور بیانیه ای در پاریس خواهان فعالیت سیاسی و تشکیلاتی در ایران شد و حمایت خود از انقلاب به رهبری « خمینی » را اعلام کرد، پلنوم شانزدهم تصمیم گرفته بود که رهبری حزب را به داخل کشور منتقل کند، از اسفند همان سال روزنامه « مردم » ارگان حزب انتشار خود را در ایران آغاز کرده بود و همزمان « گروه نوید » که فعالانه در انقلاب شرکت کرده بود به فعالیت خود ادامه می داد، « رحمان هاتفی »  که معاون سردبیر (امیر طاهری ) روزنامه کیهان بود