سوسیال بیلیم‌لرده ایسه دیلین اهمیتی نچه قات آرتیر. بونون ندنی سوسیال بیلیم‌لرین تمل آراجینین دیل، اوخوما، یازما و دانیشماق اولماسی‌دیر. سوسیال بیلیمین ایشی توپلوم‌دا اورتایا چیخان یئنی دوروم‌لار حاقین‌دا ویا اسکی یاشانمیش‌لیق‌لار حاققیندا دیلده آیارلامالار و دوزه نله مه‌لره ائده‌رک، توپلومو بیلینجله ندیرمک و آیدینلانتماق‌دیر.اونا گؤره‌ده سوسیال بیلیم‌لرده چالیشان هرکسین ایلک اولاراق دیلی بیلمه‌سی عوض اولونماز بیر شرط‌دیر. دیل بیلمک ایله یاناشی، چالیشدیغی سوسیال بیلیم ساحه‌سین‌ده ده درین بیلگی و ایختیصاصا صاحب اولماسی دا اؤنملی دیر.
بیر مدت‌دیر کی، قادین میللی فعال‌لاریمیزین بعضی لری طرفیندن بیر یانلیش سؤز ویا تئرمین سوسیال شبکه‌لرده یازیلی، سؤز‌لو و گؤرونتولو اولاراق ایشله نمک‌ده‌دیر. بو سؤز "قادینچی" و "قادینچی حرکاتی" سؤزودور. بو سؤز سوسیال شبکه‌لرده قادینچی حرکاتی باشلیغی آلتیندا یا چیخیش و یاخود یازیلی شکیل‌ده ایشلدیلمیش‌دیر. بو سؤزو یارادان دوست‌لاریمیزین نه قدر تورک دیلینی بیلدیک‌لرینی بیلمیرم. یالنیز بونو دییه بیلرم کی، بو سؤز آذربایجان تورکجه‌سی قیرامماتیکاسینا اویغون بیر تئرمین دئیل‌دیر. آذربایجان تورکجه‌سین‌ده چي، چی، چو، چؤ (çi və çı,çu,çü ) شکیلچیلری ایله دوزه‌له ن سؤز‌لرین معناسی اولمالی‌دیر. یعنی معناسی اولمایان بیر تئرمین سؤز ساییلمیر. بونون اوچون بیر سیرا چي و چی،چو،چو شکیلچیلری ایله اسم دن دوزه‌له ن یئنی سؤز‌لری بورادا گؤستئرمک ایستیرم. مثال اوچون ( کؤمور) کؤمورچو، )،بالیق(بالیق‌چی، )،یازی(یازی‌چی،( چؤرک(چؤرک‌چی و ... ساده و عمومی اسم‌لردن شکیل چیلر واسیتسی ایله دوزه‌لن معنالی سؤز‌لر بئله اولمالی‌دیر. ایندی باخاق گؤرک قادین سؤزونه چی شکیلچیسی آرتیری‌لارسا یئنی سؤزون معناسی نه اولاجاق‌دیر. یعنی قادینچی،بو سؤز نه آنلامی چاتیراجاقدیر؟ اؤرنگین کؤموردن، اسم ین ایشینی گؤستره ن کؤمورچو سؤزو دوزلمیش‌دیر یاخود چؤرک‌دن ایش صاحبی اولان چؤرک‌چی دوزلمیش‌دیر. یاخود دمیردن پئشه صاحبی اولان دمیرچی ایسمی یارانمیش‌دیر. ایندی قادین‌دان ، قادینچی سؤزونو یارادان‌لار هان‌سی مفهومو نظرده توتموش‌لار دییه سورماق لازیم؟ اگر بو سؤزو تورک دیلی منطیقینه گؤره تحلیل ائدرسک، اوندا قادینچی یعنی قادین ایشی ایله مشغول اولان شخص دئمک‌دیر. یعنی قادین چی سؤزونون بیزه چاتیردیغی آنلام قادین طرفداری اولان، قادینی بیر ایش ساحه سی اولاراق سئچه ن دیر.
گؤرونه ن او کی بعضی قادین حاق‌لاری چالیشان‌لاری فئمینیست کلمه‌سی‌نی ایشلتمه‌مک اوچون بئله بیر یولا باشوورموش‌لار. اگر بو منطیق‌دن مسئله‌یه باخیلمیش ایسه، دئمک کی بؤیوک بیر یانلیشلیغا یول وئریلیب‌دیر. بو سؤزو ایشله‌دن‌لر منجه دیلین قرامماتیکاسی‌نی بیلمدیک‌لری و سوسیال بؤلوم‌ده تئرمینلئرین رولونو اؤنمسیز گؤردوک‌لری اوچون بئله قوندارما تئرمینی ایشلتمیش‌لر. بودا آذربایجان تورکجه‌سینه وورولان بیر ضربه و قادین حاق‌لاری موجادیله‌سی‌نی جدییه آلماماق‌دیر. دیلی ارثی اولاراق دانیشان هرکسین تئرمین دوزلتمه‌یه حاقی یوخ‌دور. سؤز دوزلتمک یالنیز دیل‌چی‌لرین ایشی‌دیر و او دا اینستیتوت‌لاردا یارانمالی‌دیر. حتی بیر سوسیال بیلیمجی بئله بیر تئریمینی یارادارکن، دیل‌چی‌لر ایله مشورت ائتمگی باجارمالی‌دیر . گه لیشه ن دونیا ایله آیاقلاشماق اوچون هر گون یئنی تئرمینلره احتیاج دویماقدایق. امما نه یازیق کی دیلیمیزین ایران دا نسبی اولاراق یاساق اولماسی و اونون دالیسیندا بیر ائکونومیک گوجون اولماماسی، بیزی گئرده قویماقدادیر. امما بو قاداغالارا همن قونشولوغوموز‌دا ایکی دؤولتین دیلینین تورکجه اولماسی بیزیم اوچون بؤیوک بیر فورصت و بسله نمه قایناغی‌دیر.
اومارام قادین حرکاتین‌دا اولان دوست‌لاریمیز منیم دیل و تئرمین مسله‌سین‌ده کی حساسیتیمی آنلار و خوش گؤرو ایله قارشی‌لارلار.
سئویل سولئیمانی 
No comments:
Post a Comment