Jun 6, 2013

مفتون - 87‏

آذربایجان بؤیوک شاعیری یدالله (مفتون) امینی‌نین آنادان اولماسی‌نین 87 ایل‌لیگی‌نی (21 خرداد ‏‏1305) اورکدن تبریک دئیب شاعیره جان ساغلیغی و شادلیق آرزولاییریق.‏

سهندین اوستی قاردیر، آلتی قان‌دیر، ‏
بو جوشقون درددن بیر گون یانار داغ.‏

‏87‌مین زادروز شاعر بزرگ آذربایجانی یدالله (مفتون) امینی را (21 خرداد 1305) صمیمانه تبریک ‏می‌گوییم و برای ایشان تندرستی و شادی آرزو می‌کنیم.‏

تلخ و پر جوش، فغان می‌کند او:‏
بچه‌هایم کو؟
جوجه‌هایم کو؟
هرچه گل هست در این باغ جهان، پَرپَر باد
غنچه‌هایم کو؟

Azərbaycan böyük şairi Yədulla (Məftun) Əmininin anadan olmasının 87 illiyini (11 iyun ‎‎1926) ürəkdən təbrik edib şairə can sağlığı və şadlıq arzulayırıq.

Səhəndin üstü qardır, altı qandır,‎
Bu coşqun dərddən bır gün yanar dağ.‎

غمین قوربانی تبریز، ائللی تبریز ‏
آلاولو، ایلدیریملی، سئللی تبریز ‏
نه قانلار قایناییب سندن، اولوب داش ‏
بئلئیکیم ائینالیندان بللی تبریز. ‏

***‏
بوتون دونیالارین دردین قانار داغ، ‏
سؤال ائتسن سکوت ایله دانار داغ، ‏
سهندین اوستی قاردیر، آلتی قان‌دیر، ‏
بو جوشقون درددن بیر گون یانار داغ.‏


رضائیه دریاسینا

گئنیش گویدن بیر پارچادور، آسلانوبدور یئر اوزره
اوزاقدان دا وقارلی دور، ارومیه دریاسی
ئولکه‌میزین سیماسیندا عزیز بیر ماوی گؤزدور
قمیش‌لردن کیپریک‌لری، چمن‌لردن سورمه‌سی

اوزاقلارا گؤز تیکنده، بؤیوک افق آلتیندا
دوماندا ایتمیش داغلاری، رؤیا کیمین گیزله‌نیر
یئددی منزل فاصله‌دن بو شوکتی گؤرنده
البرز اونون قاباغیندا کاروان کیمی دیزله‌نیر

دریا ایچره، هر طرفدن جلال‌ایله گؤرسنه‌ن
اوجا داغلی، شیرین سولی، یاشیل بیر جزیره وار
او یوردون قلبینده بیزیم یالان دنیادان اوزاق
بابک دؤوریندن یاشایان، دوزگون بیر عشیره وار

بو دریانین منظره‌سی غروب لحظه‌لرینده
جمال‌سئوه‌ن روح‌لار اوچون بوللی صفاسی واردور
آب حیات افسانه‌سین دوغرو‌ ائدن دریامیز
خسته‌قالان جان‌لار اوچون کسگین شفاسی واردور

گؤی سولاردا نازیک قیزلار قامت‌لرون ایرکن
دئیرسن کی جیران‌لاردی سنبل اوتلور اکینده
اونلاری گؤرجک آغلارام اورک ایچره کئچمیشه
نه آرزیلار قویلانمیشدور بو دریانین تکینده

یایین ایسدی گون‌لرینده گونش آلوو تؤکنده
دریانین یانمیش جانیندا گؤزیاشی‌سی دوز باغلار
قیش گونونده سویوق یئل‌لر سیزیلتی ایله اسنده
مأیوس قالان اورک‌لرتک دؤرت بیر یانی بوز باغلار

چتین‌لیگی، آسانلیغا چؤندرن دریا اؤلمه
دمیریولا سون قویارکن سودان بیر یول آچیرسان
او یان کؤرپی بو یان کؤرپی دوزگون گؤزله باخاندا
یولدان گلن سفرچیه اوزون بیر قول آچیرسان

یوردوموزون هر یانیندان بیر نیشان وار قوینوندا
هر اؤلکه‌دن بیر سو گلیب سئوینه‌ک آخیر سینه‌وه
چایلار سنه قاریشارکن گؤزل کؤپوک‌لر بیتیر
دیییرسن کی ائلچی گلیب آغ گول تاخیر سینه‌وه

اؤلکه‌میزده بؤیوک شانلی دریا! سنون سولارین
اوره‌گینده دشمن اوچون آجی زهر بسله‌ییر
دالغالارون آچیخ قوللی هر بیر یانا آخاندا
زنجیرده قالمیش داغلاری آزادلیغا سسله‌ییر...‏


خُسران

در دم صبح که سیمرغ سهند
راست، بر می‌جهد از خواب سیاه
می‌تکاند پر و بالش را از ریزه‌ی یخ
می‌گشاید چشم
خشک می‌ماند یک لحظه به‌جا
و سپس
صیحه‌ای می‌کشد از عمق هراس
می‌دود در چپ و راست
سنگ را می‌بوید
می‌زند چنگ به برف
خاک را می‌کاود
می‌کشد پنجه به خار
اضطرابش را می‌چرخاند در همه سو
دیده می‌دوزد، بر دامنه‌ها
وز پس حیرت ِ سردی، تاریک
ضجه‌ای می‌کشد انگار هم از خشم و هم از اندوه
و هم از نفرین
‏...‏
تلخ و پر جوش، فغان می‌کند او:‏
بچه‌هایم کو؟
جوجه‌هایم کو؟
هرچه گل هست در این باغ جهان، پَرپَر باد
غنچه‌هایم کو؟
خاک عالم، سر این وحشی گندیده‌دهن
دزد خلوتکده‌ی عزلت من
حاسد عزت من، بر سر این اوج سپید. – ‏
ننگ بر پوزه‌سیاه

‏#‏

شیر، می‌غرد و می‌گردد خورشید بلند
و پری خونین می‌چرخد
روی خاکستر ماه...‏

هابئله ائشیدین، و اوخویون
همچنین بشنوید، و بخوانید

سولدان: مفتون امینی، غلامحسین ساعدی، جلال آل احمد
Soldan: Məftun Əmini, Qulamhüseyn Saidi, Cəlal Al-Əhmad

Qəmin qurbanı Təbriz, elli Təbriz
Alovlu, ildırımlı, selli Təbriz
Nə qanlar qaynayıb səndən, olub daş
Beləykim Eyənalından bəlli Təbriz.‎

*** ‎

Bütün dünyaların dərdin qanar dağ,‎
Sual etəsn siküt ilə danar dağ,‎
Səhəndin üstü qardır, altı qandır,‎
Bu coşqun dərddən bır gün yanar dağ.‎


Rizaiyyə Dəryasına

Geniş göydən bır parçadur, aslanıbdır yer üzrə
Uzaqdan da vuqarlıdır, Urumiyyə dəryası
Ölkəmizin simasında əziz bır mavı gözdür
Qəmişlərdən kiprikləri, çəmənlərdən sürməsi

Uzaqlara göz tikəndə, böyük üfüq altında
Dumanda itmiş dağları, röya kımı gizələnir
Yeddi mənzil fasilədən bu şövkəti görəndə
Əlburz onun qabağında kərvan kımı dizlənir

Dərya içrə, hər tərəfdən cəlal ilə görsənən
Uca dağlı, şırın sulu, yaşıl bır cəzirə var
O yurdun qəlbində bızım yalan dünyadan uzaq
Babək dövründən yaşayan, düzgün bır əşirə var

Bu dəryanın mənzərəsi qurub ləhzələrində
Cəmalsevən ruhlar uçun bollu səfası vardır
Ab-həyat əfsanəsin doğru edən dəryamız
Xəstəq alan canlar üçün kəsgin şəfası vardır

Göy sularda nazik qızlar qamətlərin əyərkən
Deyərsən kı ceyranlardı sünbül otlur əkində
Onları görcək ağlaram ürək içrə keçmişə
Nə arzular quylanmışdır bu dəryanın təkində

Yayın istı günlərində günəş alov tökəndə
Dəryanın yanmış canında gözyaşisi duz bağlar
Qış günündə soyuq yellər sızıltı ilə əsəndə
Məyus qalan ürəkəlrtək dört bır yanı buz bağlar

Çətinliyi, asanlığa çöndərən dərya ölmə
Dəmiryola son qoyarkən sudan bır yol açırsan
O yan körpü bu yan körpü düzgün gözlə baxanda
Yoldan gələn səfərçiyə uzun bır qol açırsan

Yurdumuzun hər yanından bır nışan var qoynunda
Hər ölkədən bır su gəlib sevinək axır sinəvə
Çaylar sənə qarışarkən gözəl köpüklər bıtır
Deyirsən kı elçi gəlib ağ gul taxır sinəvə

Ölkəmizdə böyük şanlı dərya! Sənin suların
Ürəgində düşman üçün acı zəhər bəsləyır
Dalğaların açıq qollu hər bır yana axanda
Zəncirdə qalmış dağları azadlığa səsləyır...‎

Habelə eşidin (2 dildə)‎

No comments: