Jun 17, 2017

اوجادان دوشونورکن - (3) فارس شوونیزمی و آذربایجان ملتی نین دیلی و تاریخی اثرلری

س. سیداوالی


اوجادان دوشونورکن
اؤزوم- اؤزومه یاخالاندیم
...
دواملی اولاراق نشره وئرمه یه چالیشدیغیم بو یازیلار, کئچن اوچ- دورت ایلین عرضینده مجازی دونیادا گؤردوکلریم, ائشیتدیکلریم و اوخودوقلاریمین معین تاثراتی کیمی قلمه آلینمیشدیلار.
یازیلارین چوخونلوغو, آنا دیلیمیز آذربایجان تورکجه سینده یازیلمیشدیلار. لاکن استثنا اولاراق و وضعیتده ن آسیلی, بعضا فارس دیلینده ده یازماق مجبوریتینده قالمیشام.
یازیلارین بیر چوخو, اوجادان دوشونر کیمی, اؤزوم- اؤزومه و یا یاخین بیر دوستا یازیلدیقلاری اوچون, اوخوجولارا تقدیم ائتدیکده, اونلاردا کیچیک دئییشیکلر آپارمیشام.

(3)
فارس شوونیزمی و آذربایجان ملتی نین دیلی و تاریخی اثرلری
دسامبر 2015
عزیز دوستوم م.... نین گؤنده ردییی ویدئو و بیزیم ارک- اپرا محتشم بناسینین ییخماسینا گلدیکده، اونون اوچورتماسی، هنر و معمارلیغا قارشی بویوک بیر جنایت ایدی. اسلامی رژیمین بو گونه کیمی خرابکارلیق و رذالت لرینین بیر چوخو یادلاردان چیخسادا, بالاباغ تئاتر سالونونو ویران ائتمک کیمی بیر وحشیت ینی, آذربایجانلیلار, خصوصیله تبریزلیلر اونودمایاجاقلار.
خصوصیله کی، فیلارمونی بیناسینی ییخیب و یئرینه مسحد دوزلتدیلر.
البته او زامان شهرین روشنفکرلری اولان بیزلرده, او جنایتین قاباغیندا جدی بیر شکیلده دایانمادیق.
بودا بیزه و گلن نسل لره بیر درس اولسون.
بیر گون هئچ اولماسا ایران تورپاقلاریندا ملتیمیزین بئرلی ملی دولتی یارانسا, بو بینانین یئنی ده ن برپا اولونماسی, بوینوموزدا بیر ملی بورج دی.
بوندان سونرا بیز آذربایجانلیلار ملی تاریخی اثرلریمیزی قوروماق اوچون, گؤزلریمیزی دورت آچمالییق.
اونوتماماق کی, بیر ملتی آرادان آپارماق اوچون بیرینجی سی اونون دیلینی و ایکینجی سی او ملتین کئچمیشینه دلالت ائده ن هر بیر نشانه و اثری آرادان آپارماق لازیمدی.
 او گون دوستلارا تعریف ائدیردیم کی، انقلابدان قاباق تبریزین گلستان باغیندا بیر کتابخانا واریدی. اسلام جمهوری سینده بو کتابخانانی " کمیته" ائله دیلر. مشهور "حاجی محمد کمیته سی". بو کمیته ده باش وئره ن فاجعه لر سایسیز- حساب سیز ایدی.
سونرالار حاجی محمدین فجایعی حددینده ن آشیب و  عمللری نین"شوری" چیخدیغیندا، جنایتلری اورت- باسدیرماق اوچون، بو آدامی مشهد یولوندا "تصادف" ائله تدیردیلر. ائشیتمیشدیم کی، تبریزین شهر اوتوبانی اونون آدینی داشئییر. بو خبری ائشیتدیکده ن سونرا چوخ کدرلنمیشدیم. لاکن دوستلارین بیری دئدی کی, شهر اوتوبانینا وئریلن آد, باشقا بیر "حاج محمد"- ه عاید دی.
هر حالدا تصور ائدین: "کتابخانا"نی باغلاییب و یئرینه "کمیته" آچماق؟؟!!...
مطلبده ن اوزاق دوشدوم.
تبریز ده یاشادیغیم ایللرده, بیر آشیق دوستوم واریدی. آشیق علی. آشیق علی قدیم فرقه چیلرده ن ایدی و نئچه ایل بوندان اول وفات ائتدی. آشیق علی نین, اول بیر گونده ن اسلام رژیمینده ن زهله سی گئده ردی و بو نفرتی هر یئرده ده بیان ائده ردی. انقلابین اوللرینده, او گونلرده کی هله امیدیمیز واریدی و فکر ائدیردیک کی "شورا کند"ین تورپاقلاریندا اوت بیته جکدی, اونا دئدیم:
- آغا! ( من اونو آغا سسلردیم) هر حالدا بو رژیم, شاه رژیمینده ن کی یاخشی دیر.
آشیق علی بیر آز فکر لشدیکده ن سونرا، منه باخیب دئدی:
- اوغول! او رژیم آذربایجانجا یازیلمیش کتابلاری کتابخانالاردان ییغیشدیریب, یاندیردی و اونلارین یئرینه فارسجا یازیلمیش کتابلاری قویدو. او کتابلارین گناهی فقط بیزیم آنا دیلیمیزده یازیلدیقلاری ایدی. بونلار ایسه حتی اونلار دوزلده ن کتابخانانی باغلاییب، یئرینه کمیته آچیبلار. بیر رژیم کی کتاب یاندیریر و یا کتابخانا باغلاییر، او رژیمده ن ملته خئیر گلمز. کتاب دوشمانی، فقط جهالتین پاسبانی اولا بیلر.
آشیق علی نین ساوادی آز ایدی، آمما بویوک حیات تجربه سینه مالیک ایدی. آدی و خاطره سی هر زامان منله یاشار.
اونون اشاره ائتدییی "کتاب یاندیرماق", ملی حکومتین مغلوبیتینده ن سونرا باش وئرمیشدی.
تبریز شهری تهراندان گؤنده ریلن اوردونون واسیطه سیله اشغال اولدوقدان سونرا, ملی حکومته سمپاتلیق گؤسته ره ن هر کسه دیوان توتولوب, اون مینلر ضیالی, یازیچی, شاعیر, ژورنالیست, ایشچی, سندیکالیست, فرقه آپاراتی نین چالیشانلاری و ملی حکومت ده ن تورپاق رفورمو چارچیوه سینده تورپاق آلان کندلی لر, حبسه آلینیب, اشکنجه اولونوب و اعدام ائدیلمیشدیلر.
لاکن تهراندان گؤنده ریلن دولت مامورلاری, اوردو منسوبلاری و ملی حکومته قارشی اولان  یئرلی دوشمانلار, بوتون بو غدارلیق و هده- قورخو آتمسفرینی یاراتدیقدان سونرا, ازیلمیش ملتین گینه ده ملی حکومته علاقه سینی گؤردوکده, او حکومت ده ن قالان هر بیر اثر و نشانه نی محو ائتمه یه چالیشمیشدیلار. یوزلر چیرکین عمللرینین نزدینده, اونلارین ملی معارف, کولتور و مدنیت یمیزه قارشی ائتدیکلری اوچ جنایت ده ن, نمونه اولاراق آد آپارماق ایسته ییره م:
- آذربایجان ملتی نین پولی ایله ساتین آلینمیش تبریز رادیوسونو باغلاییب و آپاراتی تهرانا آپارمیشدیلار.
- چوخ بویوک زحمت و چتینلیکله یارادیلان تبریز یونیوئرسیته سینی باغلاییب و دانشجولارین اوخوماغینا مانع اولموشدولار.*
- ملی حکومتین آز امکانلار و چوخ بویوک چتینلیکلرله چاپا وئردییی آنا دیلینده یازیلمیش کتابلاری – او جمله ده ن درس کتابلارینی- قالاق- قالاق تبریزین میدانلاریندا توپلاییب و اوتا چکمیشدیلر.
حؤرمتلی رضا همرازین بو حادثه ایله علاقه ده, ایشیق سایت یندا ماراخلی بیر یازیسی وار. او یازیر:
"یولداش درگی ‌سینین دؤردونجو سایی‌سیندا «دان اولدوزو» باشلیقلی بیریسیندن بیر کیچیک خاطیره ده نقل اولونموشدور کی, اؤزلویونده ماراقلی ایدی. نیسگیل ائدیرم اونون بورادا گتیرمه‌سینی سیزلره:
کتاب یاندیرما مراسمی:
یانغین‌لاردان، قیرغین‌لاردان سونرا ایدی کی, بیر گون معارفین نامرد فراشلاری آذربایجان دیلینده نه قدر کتاب و یازی وارایدی, چوواللارا دولدوروب، بودور،‌ ها! آپاردیلار ساعات قاباغیندا خرمن قالادیلار… یولدان کئچن پاسبانلار، لات لوتلر، ژاندارمالار، باققاللار، صرافلار، دلال لاردا ییغیشدیلار… بیر چوخ آرواد، اوشاق دا "گؤره سن آیی اوینادیرلار؟"... دئیه, میدانا ساری یوگوردولر… بیردن، بیره صف‌لر پوزولدو…‌ هامی‌ساکت اولدو! دانشسرانین "بدرلنمیش آیی" او اؤلومجول جاوان ایره‌له ییردی… بیر گؤیه باخدی، بیر یئره باخدی، گؤزلوگونو گؤزونه تاخدی، فارسجا "چیینه توپور" بیر سؤزلر سؤیله‌دی: او ذاتین فرمایش‌لرینی ائشیدنلر گولدولر!  ائشیدمه‌ینلرده "هوررا" چکدیلر… سونرا، او جاوان ‌آغا کبریتی چیخارتدی: کیتابلاری یاندیردی! یئدی. .. ایچدی، مورادینا یئتیشدی"...
بیرده کی, او تای آذربایجانین آدلیم شاعری صمد وورغون, جنوبی آذربایجاندا باش وئره ن جنایتلرده ن خبردار اولدوقدان سونرا, شوونیستلرین یاراتدیقلاری قورخو- وحشت فضاسینی بیر شعر واسیطه سیله جانلاندیرمیش و دهشت حال- هاواسینی چوخ گؤزل تصویره چکمیشدی:

یاندیریلان کتابلار

جلاد سنین قالاق قالاق یاندیردیغین کتابلار
مین کمالین شهرتى دیر، مین اؤره یین آرزوسى
بیز کؤچوروک بو دونیادان، اونلار قالیر یادگار.
هر ورقه نقش اولونموش نئچه انسان دویغوسی
مین کمالین شهرتى دیر، مین اؤره یین آرزوسى
یاندیردیغین او کتابلار آلوولانیر… یاخشى باخ!
او آلوولار شعله چکیب شفق سالیر ظلمته
شاعرلرین نجیب روحو مزاریندان قالخاراق
آلقیش دئییر عشقى بؤیوک، بیر قهرمان میلته.
او آلوولار شعله چکیب شفق سالیر ظلمته
جللاد! منیم دیلیمده دیر بایاتیلار، قوشمالار،
اونلارى هئچ دویدومو سنین او داش اوره یین؟
هر گرایلى پرده سینده مین آنانین قلبى وار
هر شکسته م اولادى دیر بیر مقدس دیله یین
اونلارى هئچ دویدومو سنین او داش اوره یین؟
سؤیله سن مى خور باخیرسان منیم شعر دیلیمه؟
قوجا شرقین شهرتى دیر فضولى نین غزلى!
سن مى «ترکه خر» دئییرسن اولوسوما، ائلیمه؟
داهیلره سوت وئرمیشدیر آذربایجان گؤزه لى
قوجا شرقین شهرتى دیر فضولى نین غزلى!
جللاد! یانیب اود اولسا دا، کوله دؤنمه ز آرزولار،
طبیعتین آنا قلبى قول دوغمامیش انسانى!
هر اؤره یین اؤز دونیاسى بیر سعادت آرزولار
قانلار ایله یازیلمیشدیر هر آزادلیق دستانى
طبیعتین آنا قلبى قول دوغمامیش انسانى!
ازل باشدان دوشمنیمدیر اوزو مردار قارانلیق
هر تورپاغین اؤز عشقى وار، هر ملتین اؤز آدى
کاییناتا ده ییشمه رم شهرتیمى بیر آنلیق
منم اودلار اؤلکه سینین گونش دونلو اولادى!
هر تورپاغین اؤز عشقى وار، هر ملتین اؤز آدى!
نه دیر او دار آغاجلارى، دئ، کیملردیر آسیلان؟
اویونجاقمى گلیر سنه وطنیمین حق سسى؟
دایان!… دایان!… اویاق گزیر هر اوره کده بیر اصلان
بوغازیندان یاپیشاجاق اونون قادر پنجه سی!
اویونجاقمى گلیر سنه وطنیمین حق سسى؟
جلاد! سنمى، دئ، قیریرسان فداییلر نسلینى؟
ملتیمین صاف قانى دیر قورد کیمى ایچدییین قان!
زامان گلیر… من دویورام اونون آیاق سسینى
شهیدلرین قیام روحو یاپیشاجاق یاخاندان
ملتیمین صاف قانى دیر قورد کیمى ایچدییین قان!…
بیر ورقله تاریخلرى، اوتان منیم قارشیمدا
آنام تومریس کسمه دى مى کیخسروین باشینى؟
کوراوغلونون، ستارخانین چلنگى وار باشیمدا
نسیللریم قویمایاجاق داش اوستونده داشینى
آنام تومریس کسمه دى مى کیخسروین باشینى؟
سور آتینى، دؤرد نالا چاپ! میدان سنیندیر … آنجاق
من گؤروره م آل گئیینیب گلن باهار فصلینى
قوجا شرقین گونشى دیر یاراندیغیم بو تورپاق
من یئتیردیم آل بایراقلى انقلابلار نسلینى
من گؤروره م آل گئیینیب گلن باهار فصلینى!

گؤردویوموز کیمی, شاعیر صمد وورغون حقلی چیخدی. نئجه کی شاهلیق رژیمی دارما- داغین اولدو, بو گون ایراندا ملتیمی اسیر توتان اسلامو - شوونیست رژیم ده, تاریخین زیبیللیک لرینه آتیلاجاقدی.
هئچ شبهه م یوخدور کی, ملتیمین گونشی مطلق بیر گون دوغاجاقدی. ...
________________________________________
* ملی حکومتین مغلوبیت ینده ن سونرا هم تبریز رادیوسی, همده تبریز یونیوئرسیته سی, آذربایجانی قان دریاسیندا بوغان ارتجاع قووه لری واسیطه سیله باغلانمیشدیلار. لاکن آذربایجانلیلارین اعتراض لاری نتیجه سینده بیر مدت ده ن سونرا, یئنی ده ن آچیلسادا, رادیو دا آنا دیلینده وئریلیش لرین یئرینی فارس دیلینده گئده ن پروگراملار آلیب و بئله لیکله تبریز رادیوسو ملتیمیزی آسیمیله ائده ن اونلار اوجاغین بیرینه چئوریلمیشدی.
تبریز دانشگاهی ایسه, ملی حکومتین مغلوبیتینده ن سونرا, اوزون ایللر بویو دیلیمیزی و زنگین تاریخیمیزی تحقیر ائدیب و کیچیلتمه یه چالیشانلارین یوواسینا چئوریلیب و ملتیمیزه یالانچی تاریخلر یازانلارین اوولاغی اولموشدور.


یازینین دیگر بؤلوملرینی بورادان اوخویا بیلرسیز :

No comments: