Oct 3, 2014

ساواش لاردان سونراکی عبادت

ک. توخولسکی چئویره ن: س. حاتملوی


بیرینجی دونیا ساواشیندا اؤلنلرین سایی 17 میلیون، ایکینجی سینده ایسه 56 میلیون اولموشدور. بو ایکی ساواشدان سونرا یئر کوره سینده اونلار ساواش باش وئرمیش و بو ساواشلاردا دا یئنه میلیونلار انسان حیاتینی ایتیرمیشدیلر. ائله ایران- عراق ساواشیندا، ایکی اؤلکه ده ن بیر میلیونا یاخین انسان اؤلموشدور. بو ساواش بیتمه ده ن آمریکالیلارین هجومی نتیجه سینده افغانستاندا و یئنی ده ن عراقدا ساواش باشلامیش و یئله لیکله یوز مینلر انسان اؤلدورولموش و یارالانمیشدیلار. سونرا سوریه ایچ ساواشیندا یوز مین ده ن آرتیق انسان حیاتینی ایتیریب و بو ساواش بیتمه ده ن یئنه ده عراق دا و بو دفعه اسلام آدینا یئنی بیر ساواش باشلامیشدی.
بو یئنی ساواشدا، آللاهین آدی ایله ملی و دینی آزینلیقلاردان- او جمله ده ن تورکمنلرده ن- مینلر انسان غدارجاسینا اؤلدورولوب، قادینلار تجاوزه اوغرامیش و بازارلاردا ساتیلمیشدیلار. بوتون بو اؤلکه لرده آنالارین بئلی بوکولوب، آتالار چاره سیز و اوشاقلار تراومایلا یاشاماغا محکوم دیلار. بو مظلوملارین قانی نین حسابینی کیم وئره جک دیر؟ بو ساواشلاردان کیم غالیب چیخاجاقدیر؟ بو ساواشلارین سونو یوخ می؟.....  




دوعا اوچون... باشی...ی...ی.... وئرررر...!(1)


تانریم! بیز اسگی چوروموش سوموک لر
سنین قارشیندا عبادن اوچون
آهک ده قویلاندیغیمیز خندق لرده ن
                                      یئنی ده ن
ایمک لیییب چیخیریق.
داها سس سیز قالماق ایسته میریک.
سنده ن سوروشماق ایسته ییریک:
نه اوچون-؟

نه اوچون آخیتدیق قیپ- قیرمیزی قانیمیزی؟
آخی قیصریمیزین(2) آلتی اوشاغیندان بیری ده اؤلمه دی.
بیز اینانمیشیدیق... بیز عاغیل سیز ایدیق...!
بیزی بئله سرخوش ائتدیلر...
                                      نه اوچون-؟

بیزلرده ن بیری جبهه خسته خاناسیندا
                                      آلتی آی چیغیردی.
سونوندا ایکی حکیم و بیرده جبهه یئمکلری
اونون ایشینی بیتیردی.
بیریسی کور اولوب، گیزلیجه تریاک اوددو.
اوچ نفریمیزین وار- یوخ بیر الی وار...

                                      نه اوچون-؟

بیز اینانجیمیزی، ساواشی، حیاتیمیزی
و بیرده هر شئی یمیزی اودوزدوق.
سینامادا اولدوغو کیمی، گلادیاتورلارا بنزه ر
بیزی میدانا گؤنده ردیلر.
تاماشاچیلاریمیز اولدوقجا یاخشی دیلار.
فقط اونلار بیزیمله بیر یئرده اؤلمه دیلر...
                                      نه اوچون-؟ نه اوچون-؟

تانریم!
سنین حاقیندا اؤره ندیکلریمیز
ایه ر دوزسه:
اوندا بویور گؤی لرده کی ملکوتدان یئره گل!
اؤزونده گلمه سن، باری اوغلانی(3) گؤنده ر!
پارچالا بایراقلاری، ییرت دمیر بورک لری،
و بیرده او بزه نیلمیش شاققاتالاری(4)!
بیلدیر یئر اوزونده بوتون اؤلکه لره
چکدیییمیز فلاکتلری:
نئجه گؤیده میزی پارام- پارچا ائله دیلر
بیت لر، شراپنل لر، آجلیق و بیرده یالانلار!
سنین آدین لا قاضی عسگرلر  
بیزلری مزارا قویدولار.
اونلارین یالان سویله دیکلرینی آنلات!
بونلاری سنه سویله مه یه اذن وئریر سن می؟
قوو! قایتار بیزی مزارلاریمیزا، آمما اؤنجه جاواب وئر!
قالان گوجوموزله قارشیندا دیزه چؤکوروک-
                            نه اولور، آمما بیزه قولاق وئر!
بیزیم اؤلمه ییمیزین بیر فایداسی وارسا،
قورو اوندا انسانلاری 1914- جی کیمی بیر ایل ده ن(5)!
سویله انسانلارا! بوراخسینلار سیلاحی، قاچسینلار!
ایندی دایانمیشیق سنین قارشیندا: بیز اؤلولر باتالیونی(6).
و سنه گلیب دوعا ائتمک ده ن باشقا چاره میز یوخ!
                                      و ایندی چکیله بیلریک!



(1) آلمان اؤلکه سینین لوبک شهرینده یئرلشن حربی بیرلیک ین بیرینجی دونیا ساواشیندا حیاتلارینی ایتیره ن  عسگرلر اوچون میلادی 1925- جی ایلده برپا اولونان هیکل ین آدی "دوعا اوچون بؤرکی گوتور!" دیر. بو عسگر هیکلی، سایقی دوروشو اوچون، اؤلنلرین آنیسینا دمیر بؤرکینی باشیندان گؤتوروب سینه سینه دایاییب. هله ده فدرال آلمانین قوشونوندا مهم  مراسملرده ن بیری "دوعا اوچون بؤرکی گوتور!" آدلانیر.
توخولسکی بیرینجی دونیا ساواشیندان سونرا یازدیغی بو شعرینده، باشلانقیجدا استعاره اولاراق بورک یئرینه، «باش» سؤزینی ایشلتمیشدیر.
(2) بیرینجی دونیا ساواشیندا آلمان اؤلکه سینین پادشاهی قیصر (Kaiser) ایکینجی ویلهلم ین بئش اوغلو و بیر قیزی واریدی.
(3) خریستانلارین اینانجلارینا گؤزه، مسیح حضرتلری آللاهین اوغلودور.
(4) قوشوندا ضابط لرین چییین و بئل لرینده ن آسلادیقلاری زینتلر.
(5) بیرینجی دونیا ساواشینین باشلانقیج ایلی دیر.
(6) باتالیون، معین اؤلکه لرین قوشونوندا بیر بیرلیک آدی دیر. ایران قوشونوندا بو بیرلیگ «گردان» آدلانیر.

No comments: