Nov 20, 2016

داش قالاغی و کناردان باخ اٶزونه! DAŞ QALAĞI və KƏNARDAN BAX ÖZÜNƏ

علی آقا کورچایلو Əliağa Kürçaylı 

داش قالاغی  
قدیم فرقانه‌دن آزجا آرالی
شاهی-مردان آدلی کیچیک بیر کند وار
شاهی-مردان چایی سسلی-هاوالی
اونون اتگينده آخار، چیرپینار...

ساحيلدن- ساحيله سورتر اوزونو
آنانی ایتیرمیش بیر آهو کیمی.
بیر دردین شاهیدی سانار اؤزونو
آخسا دا داغلاردان عادی سو کیمی.

چایین ساحلینده داش قالاغی وار،
بنزه‌ییر بو قالاق کیچیک اهراما.
بیر زامان آتیلیب همین بو داشلار
شعره، موسیقییه، تبه، ایلهاما.

داشلار چوپور-چوپور، هندیر-هاماردیر،
داشلاردا ایزی وار قوروموش قانین.
داشلاردا بیر قاتیل گؤرکمی واردیر،
داشلار یاراسی‌دیر اؤزبکیستانین.

«داشقالاق اولونسون همزه نیازی!»
وئریلدی باهاردا بو قارا فیتوا.
دئدیلر: «دوشمن‌دیر بيزه نیازی!»
هم ده بو سؤزلری خالق دئدی گویا.

خالق بونو اوغلویچون دئمز هئچ زامان،
بونو موللا دئدی، یا ایشان دئدی.
بو سؤزو بیر اوووج خالقینی ساتان،
لاکین خالق آدیندان دانیشان دئدی.

خالقین الى قالخماز دوروب داش آتسین
اؤز شاعير اوغلونا، بستکارینا،
اللری شاعرین قانینا باتسین،
گلیب داش یاغدیرسین اؤز ووقارینا.

او هانسی خالق‌دیر کی، دیلی وار گله
«ساتقین، خالق دوشمنی» دئیه شاعيره.
تاریخ بئله بیر خالق تانیمیر هله،
سیز باخین ایللره، قرینه‌لره.

فیتوا وئریلمیشدی...
آتیلدی داشلار،
یاغدى یازگونونون یاغیشی کیمی.
اؤلدو بیر سوسياليست، شاعير، بستکار
دوداغی نغمه‌لی قو قوشو کیمی.

شاعير بیر یاز گونو داشقالاق اولدو،
لاکین اگیلمه‌دى شاعير ووقاری.
بو، خالقین کؤکسونده چارپاز داغ اولدو،
خالق ییغیب ساخلادی همین داشلاری.

ساخلادی بیر قملی حکایت کیمی
زومرود ساحيلینده شاهی-مردانین.
دورور افسانه‌لی حقیقت کیمی
داشلانمیش اورگی اؤزبکیستانین.

DAŞ QALAĞI
 
Qədim Fərqanədən azca aralı
Şahı-Mərdan adlı kiçik bir kənd var
Şahı-Mərdan çayı səsli-havalı
Onun ətəyində axar, çırpınar.

Sahildən- sahilə sürtər üzünü
Ananı itirmiş bir ahu kimi.
Bir dərdin şahidi sanar özünü
Axsa da dağlardan adi su kimi.

Çayın sahilində daş qalağı var,
Bənzəyir bu qalaq kiçik ehrama.
Bir zaman atılıb həmin bu daşlar
Şeirə, musiqiyə, təbə, ilhama.

Daşlar çopur-çopur, həndir-hamardır,
Daşlarda izi var qurumuş qanın.
Daşlarda bir qatil görkəmi vardır,
Daşlar yarasıdır Özbəkistanın.

«Daşqalaq olunsun Həməzə Niyazi!»
Verildi baharda bu qara fitva.
Dedilər: «Düşəməndir bizə Niyazi!»
Həm də bu sözləri xalq dedi guya.

Xalq bunu oğluyçün deməz heç zaman,
Bunu molla dedi, ya işan dedi.
B sözü bir ovuc xalqını satan,
Lakin xalq adından danışan dedi.

Xalqın əli qalxmaz durub daş atsın
Öz şaır oğluna, bəsətkarına,
Əlləri şairin qanına batsın,
Gəlib daş yağdırsın öz vuqarına.

O hansı xalqdır kı, dili var gələ
«Satqın, xalq düşəməni» deyə şairə.
Tarix belə bir xalq tanımır hələ,
Siz baxın illərə, qərinələrə.

Fitva verilmişdi...
Atıldı daşlar,
Yağdı yaz gününün yağışı kimi.
Öldü bir sosyalist, şaır, bəstəkar
Dodağı nəğəməli qu quşu kimi.

Şaır bir yaz günü daşqalaq oldu,
Lakin əyilmədi şair vuqarı.
Bu, xalqın köksündə çarpaz dağ oldu,
Xalq yığıb saxladı həmin daşları.

Saxladı bir qəmli həkayət kimi
Zümrüd sahilində Şahı-Mərdanın.
Durur əfsanəli həqiqət kimi
Daşlanmış ürəyi Özəbəkistanin

کناردان باخ اٶزونه                                

ساچلارینی آغارتمیش حقیقت وار جاهاندا:
«صیفت آیدین گؤرونمز اوز-اوزه دایاناندا.»
اینسانلار اؤز یوردونون کئچمیشینی آناندا،
بو گونویچون اؤولاد تک آلیشاندا، یاناندا
کناردان باخ اؤزونه.

آذربایجان اؤلکه‌سی! دونیا گؤرموش مملکت،
ازل عشقی حقیقت، صافلیق، دوزلوک، صداقت.
موسافیری محبت، آندی ناموسلا قئیرت.
بیر گون بیاز سوفره‌تک لکه‌لنسه بو خیصلت
کناردان باخ اؤزونه.

وطن بؤیوک، شهری، محله‌سی، کندى وار،
محله‌نی وطنه دؤندره‌نلر ایندی وار.
فیکرینده هر کوچه‌یه چکیر مین سدّ، مین دیوار.
اونلار دئسه: ائل اوچون اؤلدو یوخدور، دؤن‌دو وار
کناردان باخ اؤزونه.

حیات یوللاریندادیر سینیقلیق دا، ظفر ده،
موسافیردیر بیزیمله سئوینج ده، قم- کدر ده،
قارشیدا دوز یول دا وار، قورخولو دؤنگه‌لر ده.
اونونچون بیر اوغورلو، بیر اوغورسوز سحرده
کناردان باخ اؤزونه.

اؤز قینینی کسمه‌میش هئچ واخت قیلینج تیه‌سی،
لیاقتی، نٶقصانی دوشوندورسون هر کسی،
هاچان، هاردا اوخونسا صابیرین «فخرییه»سی
سن خجالت چکه‌رک دینله‌مه‌سن بو سسی
کناردان باخ اؤزونه.

طالح ایکی اوزلودور - بیری آغ، بیری قارا،
ایکی مؤهور ده وورور بیر ائللی تورپاقلارا.
دئسه‌لر عؤمرونو وئر، ساغالاجاق بو یارا،
بو واخت سینا اؤزونو، چکیل بیر آز کنارا،
کناردان باخ اؤزونه.
۱۹۷۴


KƏNARDAN BAX ÖZÜNƏ                 

 Saçlarını ağartmış həqiqət var cahanda: 
  « Sifət aydın görünməz üz - üzə dayananda. » 
 İnsanlar öz yurdunun keçmişini ananda , 
 Bu günüyçün övlad tək alışanda , yananda 
 Kənardan bax özünə. 

 Azərbaycan ölkəsi!  Dünya görmüş məmləkət , 
 Əzəl eşqi həqiqət , saflıq , düzlük , sədaqət. 
Müsafiri məhəbbət , andı namusla qeyrt. 
 Bir gün bəyaz süfrə tək ləkələnsə bu xislət 
 Kənardan bax özünə. 

 Vətən böyük , şəhri , məhələsi , kəndi var , 
 Məhələ ni vətənə döndrənələr indi var. 
 Fikrində hər küçəyə çəkir min sədd , min divar. 
Onlar desə: el üçün öldü yoxdur , döndü var
 Kənardan bax özünə. 

 Həyat yollarındadır sınıqlıq da , zəfər də , 
 Müsafirdir bizimlə sevinc də , qəm - kədər də , 
 Qarşıda düz yol da var , qorxülü döngələr də. 
 Onunçün bir uğurlu , bir uğursuz səhərdə 
 Kənardan bax özünə. 

 Öz qinini kəsməmiş heç vaxt qilinc tiyəsi , 
 Ləyaqəti , nöqsanı düşündürsün hər kəsi , 
 Haçan , harda oxunsa Sabirin  « Fəxriyyə»si 
Sən xəcalət çəkərək dinləməsən bu səsi 
 Kənardan bax özünə. 

taleh iki üzlüdür - biri ağ , biri qara , 
 İki möhür də vurur bir elli torpaqlara. 
 Desələr ömrünü ver , sağalacaq bu yara , 
 Bu vaxt sına özünü , çəkil bir az kənara , 
 Kənardan bax özünə. 
 1974 

No comments: