ایرانین بیر چوخ یئرلرینده اولدوغو کیمی، آذربایجاندا دا افغانلار خوش گؤرولمورلر؟...

س. سیداوالی

ابراهیم ساوالان جنابلاری نین فوتسال مسابقه سی اوچون تبریزه گلن افغانلارین حقینده یازدیغی مطلبه، قیسسا بیر باخیش!...

[بیر تورک فارسا توهین ائله ینده، دئییر: گم شو افغانی!...]

وقتیم اولاندا انترنت ده گزیب، اوخودوغوم یازیلارین ایچینده، حؤرمتلی ابراهیم ساوالان ین یازدیغی قیسسا مطلبلرین اؤز یئری وار.
اونون بوتون فیکیرلری ایله راضی لاشماسامدا، قیسسا و دولغون یازیلارینی اوخویوب و بعضی لرینی ده تلگرام دا آپاردیغیم " اورادان- بورادان" صفحه سینده دوستلاریم و اوخوجولاریم ایله پایلاشیرام.

ابراهیم جنابلاری نین "احساسات و رفتارهای غیرستیزانه تحت هیچ شرایطی قابل پذیرش و توجیه نیست ..." جمله سی ایله باشلانان سون یازیسینی دا چوخ بئیه نیب و بو صفحه ده نشر ائتدیکده ن سونرا، تبریزده ن یاخین دوستلاریمدان بیری ساوالان جنابلاری نین یازدیغینا "اعتراض" اولاراق آشاغیداکی نوتی منه گؤنده ردی.
اهمیته مالیک اولدوغو اوچون، من دوستومون یازیسینی خصوصی اولاراق ساوالان جنابلارینا گؤنده رمه ییب و اونو بورادا عینا گتیریب، سونرا اونا یازدیغیم‌ جوابی دا وئره جگم.
دوستوم‌ یازیر:

" آقای ساوالان افغانلارین آذربایجاندا راحات یاشاماخ حقینده دوغرو یازمیر.
من اؤزوم نئچه دفعه گؤرموشم کی او یازیخلاری نه قدر تبریز ده اینجیدیبلر. حتی بیر دفعه بیر یازیخ کارگری جماعات چؤرکچی خانادا  قویموردولار چؤرک آلا، من گئشدیم، جماعت ایله ساواشدیم.
حال بو کی چوخ تکه - توک افغان تبریز ده واریدی. تهران و مشهد ده یوز مینلر افغان یاشاییر. دئمیرم راحات ولی یاشایییرلار. بو فوتبال مسابقه سینده ده بیر شو-آف اولاراخ تبریزده ایکی ساعات اوچون افغان لار گلمیشدیلر، فارسلارا آجیخ وئرماخ اوچون خوش گلدین دئدیلر.
بیر تورک فارسا توهین ائلینده دئییر:
گم شو افغانی."

دوستومون یازیسی منده ده رین تاثیر بوراخدیغی اوچون، اونا داها مبسوط جاواب وئرمه یی مناسب گؤروب و  یازدیم:

"راسیزم و تبعیض ده ن راحات سیز اولان انسانلار، البته کی تبعیض‌ و راسیزم قاباغیندا، داها دا حساس اولمالیدیلار.
آذربایجانلیلار " تافته ی جدا بافته" دئییللر. البته کی بیزیم‌ ایچیمیزده ده ضد عرب، ضد افغان و حتی ضد تورک (گولمه لیدی؟؟!!...) ده واردی.
اصلا ایران جامعه سی (آذربایجاندا اونون ایچینده) فاشیزم، راسیزم و تبعیض نژادی یه حساس دئییل. بو حقده چوخ ایشلمک لازیم دی.
فارس شوونیزمی طرفینده ن آذربایجانلیلارا و تورکلره قارشی آپاریلان آسیمیله سیاستی، بیزیم ایچیمیزده اولان معین راسیستی حرکتلر و عمل لری توجیه ائده بیلمز.
تهرانلی و ‌مشهدلی افغانلی ایله یاشادیغی اوچون، یاواش- یاواش " دگر ستیزی" یه حساس اولا بیلر. حالبوکی باشقالاری ایله یاشاماسان، " دگر ستیزی" نین معناسینی دا باشا دوشه بیلمه سن.
بیز بو فنومنی، خارجی لره قارشی شرق اروپا ایله غرب اروپا ملتلری آراسیندا، فرق ده گؤره بیلیریک. غرب اروپالیلار نئچه نسل " باشقا رنگ، عیرق و دیل" - ه مالیک اولان انسانلار ایله بیر یئرده یاشادیقلاری اوچون، اؤزلرینده ن اولمایان انسانلار ایله داها راحات قایناشا بیلیرلر. شرق اروپالیلار ایسه باشقا خالقلارا قارشی داها باغلی و محافظه کار بیر مووقع توماقدادیلار. مجارستان و لهستان اؤلکه لرینین ‌جماعتی نین بیر چوخونون، پناهنده لره قارشی داورانیشلاری بو ادعا اوچون بیر فاکت ‌و نمونه اولا بیلر. دئمه لی شرق اروپادا دا  دیگر ملتلرده ن‌ گلنلر ایله بیرلیکده یاشاماغا امکان آز اولموشدور.
سهو ائله مه سم، ابراهیم ساوالان ین یازیلارینین بیرینده ده اؤز ایچیمیزده اولان عرقچیلیغین بعضی نشانه لری حقده بیر اشاره واریدی.
من سنین یازینی اونا گؤنده ره جگم."

دئمه لی منیم بو عزیز دوستوم چوخ مهم اولان بیر مسئله یه بارماق قویموش و ملی فعاللاریمیزین بعضی سینین "انشالله تولکو ایدی" دئمه لری، ایچیمیزده اولان بعضی ناخوش حرکت و داورانیشلاری اورت- باسدیر ائده بیلمز. بیزه اولان حق سیزلیکلری، باشقالارینا هر بهانه ایله اولورسا- اولسون و باشقا بیر دون گئدیرمک ‌ایله ائتمه یه حقیمیز یوخدور.
من بونا بعضی ملی فعاللاریمیزین تورکیه ده یاشایان کوردلرین حقینده داورانیشلاریندا شاهید اولموشام.
تورکیه ده ده ، ایران، عراق (قاباقکی رژیم زمانی) و سوریه ده اولدوغو کیمی کوردلرین ملی حقلری تاپدانیب و اونلاری تورک لرین و عربلرین ایچینده اریتمه یه جهد ائتمیشدیلر. بعضی ملی فعاللاریمیز پ. ک. ک. نی بهانه ائدیب و تورکیه ده کوردلره قارشی آسیمیلاسیون سیاستینی یا دانیرلار و یادا توجیه ائتمه یه چالیشیرلار. ماراخلی جهتی بوردادی کی، تورکیه ده، کوردلر حقلرینین بیر قسمی نی لائیک - سکولار حزب لرین اون ایللر ایش باشیندا اولمالاری زمانی یوخ، عکسینه بیر محافظه کار (آ. ک. پ.) پارتی نین اقتداری زمانی الده ائده بیلمیشدیلر.
البته تورکیه ده گئده ن پروسس لر بیرینجی نوبه ده اورادا یاشایان ائتنیک لره دخلی اولدوغو اوچون، او پرابلم لری ده طبیعی اولاراق اونلار اؤز ایچلرینده چؤزمه لیدیلر. منجه بو گون تورکیه، ایللر بویو عرضینده دویون حالینه گلمیش بو پرابلمی حل ائتمک اوچون، بؤیوک آددیملار آتماقدادی.

آذربایجان ‌جمهوریسی کیمی تورکیه ده، بیزه ان یاخین و قارداش اؤلکه ساییلیر. بیز آذربایجانلیلارا دوشن، بو ایکی اؤلکه نین وارلیغی، استقلالی و دؤولچیلگینده ن معنوی حمایت ائتمک دی. لاکن بیر انسان اولاراق، حتی بیر قارداش اؤلکه ده ده انسانلارا اولان حق سیزلیگه گؤز یوما بیلمه ریک.
ملی فعاللاریمیز گره ک، بعضی آیی دوستلوغو ائده نلرین تهمت و افترالاریندان قورخمادان، بئله بیر مسئله و پرابلم لر (ایچیمیزده بئله آز اولسادا) حقینده دانیشسینلار و " سیاسی بهداشت" ین نه قدر مهم‌ اولدوغونون، آلتینا دؤنه- دؤنه خط چکسینلر.
  
ایراندا یاشایان افغانلارا گلدیکده، اونلار ایراندا قیرخ ایل اقتدار دا اولان حاکمیت ین سیاست مئیدانیندا بیر مهره کیمی استفاده اولونماقدادیلار.
اسلامی رژیم ‌کئچن قیرخ ایلده یانلیش و آوانتوریستی سیاستلری ایله مملکتی فلاکته چکدییی حالدا، پروپاگانداسیندا لازیم اولاندا جوانلارین ایچینده یایقین اولان ایش سیزلیگی ایراندا یاشایان افغانلارین بوینونا سالماقلا، جماعتی اونلارین علیهینه تحریک‌ ائدیر.‌ حالبو کی بیلمک ایسته ینلر بیلیرلر کی، افغانلار ایراندا ان چتین ایشلرده چالیشیرلار. بو‌گون اونلارین ایشلرینین قارشیلیقیندا آلدیقلاری مزد اوچون چوخ آز ایرانلی ایشله مه یه حاضیر اولور.
اسلامی رژیم ‌لازیم ‌اولاندا، ایراندا یاشایان افغانلارین واسیطه سیله افغانستان دؤولتلرینه فشار گتیریب و باسقی ائدیر. سوریه ده ایران طرفینده ن " فاطمیون" بیرلیکلرینده ساواشان افغانلار، ان تهلکه لی یئرلرده و جبهه لرده ساواشمالیدیلار. بوندان بئله، اسلامی رژیمین ایشینه‌ گلدیکده، اونلاری مملکت ده ن ائشییه سالماق تهدیدی ایله اروپا دؤولتلرینه باسقی و فشار گتیریر و بو واسیطه ایله او دؤولتلرده ن باج آلماق ایسته ییر.
اؤلکه لرینده ن دیده رگین دوشموش یوز مینلر انسان ین دردینی بیز آذربایجانلیلار داها یاخشی باشا دوشه بیله ریک. بو گون جنوبی آذربایجان نفوسونون بلکه ده یاریسی، ایش سیزلیکده ن، امکانلارین آز اولدوغوندان، ِآذربایجان تورپاقلاریندان دیده رگین دوشموش و اونلارین اوشاقلاری فارس شوونیست لری طرفینده ن پلان لانمیش سیستماتیک بیر آسیمیله سیاستینه معروض قالمیشدیلار. اونون اوچون ایراندا افغانلارا اولان حقارت و آلچاقلامالارا گؤز یومماق انسانلیقدان اوزاقدی. البته من کناردا دوروب و اخلاقی موعظه لر ائله مک ایسته میره م. لاکن هر گاه بیز اونلارا یاردیم ائده بیلمیریک، یا ائتمک ایسته میریک، هئچ اولماسا اونلارین دوروملارینی اولدوغوندان داها پیس ائله مکده اشتراک ائتمه مه لیییک. 
آذربایجان ملتی ازیلمیش، تالانمیش، پارچالانمیش و سایسیز حقارتلره معروض قالمیش بیر ملت کیمی، ازیلمیش و تحقیر اولموش ملتلرین، او جمله ده ن افغانلارین، دردینی داها یاخشی باشا دوشه بیلر.

آسیا فوتسال مسابقه لرینده افغانلار اوچون تبریز ده دالغالان خوش گلدین پانکارتلاری، آذربایجان تاریخینه یاراشان مبارک بیر حادثه دی. آذربایجان ملتی ایراندا بیرینجی ملت اولوبدور کی شمسی ۱۳۲۴-۱۳۲۵ ایللرینده یاراتدیغی ملی حکومت ین اراضی سینده یاشایان باشقا خالقلار او جمله ده ن کوردلر و آسوری لاردا، ملتیمیز ایله عین حقلره مالیک دیلر.  
افغانلار، تورک اولسون، هزاره اولسون، تاجیک یا پشتون اولسون، دونیانین دیگر اؤلکه لرینده یاشایان انسانلار کیمی، بیزیم اوچون قارداش و باجی دیلار.‌ دونیادا یاشایان ملتلرین عیرق، رنگ، دین و دیللرینده ن آسیلی اولمایاراق قارداشلیغی و بیر- بیریلریله باریش ایچینده یاشاماق، بیزیم ایسته ک و دیلکیمیزدی. 

یاشاسین افغانلار ایله آذربایجانلیلار و ایران تورک لرینین قارداشلیغی