بیر یئنی یئتمه نین اؤز آنا دیلینده انشا یازماسی نئجه منی یازماغا هوسلندیردی

فرهاد جعفری

اون سوز : بو گون غریبه بیر احوالات یاشادیغیم اوچون و ها بئله هیجانلی اولدوغوما گوره بو ساعات بیلمیرم سوزو هاردان باشلاییب یازیم. بوگون بیر حادثه منی 14 ایل بوندان اونجه یه و او دؤورون خاطره لرینه آپاردی ... بو داغینیق یازی دا بو غریبه حادثه دن ، ذهنیمین بیر گوشه سینده ایتگین دوشوب ، ایتیب باتان خاطره لر و ها بئله  بیر پارا باشقا موضوع لاردان سوز آچماق ایسته ییرم ... داها دوغروسو آنا دیلیمز حاققیندا اورک سوزلریمی پایلاشما قرارینا گلمیشم ...

بو گون 12 یاشلی باجی اوغلوم مکتبده انشاسینی آنا دیلینده یازمیش و معلم اونا بو ایشده آلقیشلاما اوچون ، 20 بال وئرمیشدی ... بو یوخاری دا خاطرلاتدیغیم غریب حادثه ایدی

... شاید بو یازی نین اوخوجولارینا غریبه اولماسین ... آنجاق بونو تام صمیمتله دئییرم بو حادثه منی اوز یئنی یئتمه لیک دؤورمه قایتاردی و بیر داها منی ایکی لیک یوخودان آییندیردی ...

تخمیناً ایکی ایله یاخیندیر کی آذربایجان تورکجه سینده هئچ نه یازمیرام ... بو سوز بیراز یئکه چیخماسین دئیه ایکی ایلدی بیر پارا علت لره گوره آنا دیلیمزده جیزما - قارا لاریمی داوام ائتدیره بیلمیرم ... بیر نئچه بولوم آذربایجان موغاملاری آدلی سیرا مقاله لری یاریمچیق قویوب ، ایشی بویون صاباحا تاپشیریرام ... بو مدتده وصف اولونمایان شکیلده بیلیم یورد درس لری نین ایچینده اَل _ اَیاق چالما مجبوریتینده قالمیشام ... هر دن بیر ساوادلی معلیم تاپیلیب اؤیرنجی نی چتینلیک لره سالارکن ، اویرنجی ساوادین قوخوسونو و دادینی -آز اولموش اولسادا - آلا بیلیر. آنجاق بورادا صوحبت ایکی – اوچ نفر مرتجع ، فارسچی معلیمدن صوحبت گئدیر ... اجل مؤهلت وئرسه بیر گون بو یاخین لاردا  بو معلیم لرین ، بیلیم یورددا اوز آنا دیللرینی ، اوز وطن لرینی سئون اویرنجی لر حاققیندا ائتدیگی جفالاری کاغاذ اوستونه گتیره جه گم ... یازاجاغام آذربایجان تاریخی جوغرافیاسی و دیلی حاققیندا 3 ایلدن چوخ مودتده یازدیغیم یوکسک لیسانس رساله سینی نئجه تیکه پارچا ائدیب 200 صحیفه نین 100 صحیفه سینی  سیلدیردیلر ... 2 بال آز وئریب و بیر ایل منی دوکتورایا داخیل اولماغا مانع تورتدیلر ... ضیا بونیادوون "آذربایجان آتا بیگ لر دؤولتی" نین تبریزده علی حسین زاده نین  فارسجا ترجومه سی ایله اختر نشر ائوی طرفیندن یاییلدیغی علمی اثره بیر قایناق کیمی باخیب و اونا ارجاع وئردیگیم اوچون ، نظامی نی بیر تورک شاعیری کیمی قلمه آلدیغم اوچون و ها بئله بو سوزو بیرمقاله ده یازدیغیم اوچون "اسلام مدنیتی اوچ بویوک و اونملی دیلده یئتیشیب : عربجه ، فارسجا و تورکجه" و ان اونملی سی دده قورقود کتابی اوزرینده یازدیغیم مقاله و اونون یازیلماسینا اصرار ائتدیگیم اوچون ، اوچ عیرقچی معلم منی آز بال وئره رک ، بیلیم یورددان ائشیگه آتماغا جهد ائتدیکلرینی یازاجاغام ... یازاجاغام نئجه داشلاری اوخا دَیدی ... یازاجاغام کی بوگون بیلیم یوردلاریمیزدا نئجه فاشیزم و راسیزم هله ده یاشاماقدادیر ...

ایلک دفعه آنا دیلیمزله ماراقلاندیغیم اوشاقلیق ایللرینه قاییدیر .. 4-5 یاشیم اولاردی ، قارداشیم ، شهریار حضرتلری نین یئنی نشر اولوندوغو تورکجه دیوانینی ائویمیزه گتیرمیشدی و حیدربابانی اوخویوردو ... من ده هوسله نیب اونلاری ازبرله ییردیم ... آنجاق هر دفعه کتابا موراجیعت ائدیردیم ، اونو اوخویا بیلمیردیم ... بئله دوشونوردوم کی مکتبه گئتسم حیدربابانی اوخویا بیله جه گم ... آنجاق مکتبه گئتدیم ، الفبانی اویرندیم آنجاق یئنه حیدر بابانی اوخویا بیلمه دیم ... ایللر کئچدی و من شهریارین دیوانی نی مقدس بیر کیتاب کیمی حسرت ایله  قوینومدا گزدیردیم ... اورتا مکتب ده تحصیل ائدن ایللرین بیر گونونده ائویمیزده کوهنه کیتابلار آراسیندا "پاسلی قیلینج" آدلی تورکجه ناغیل کیتابینا راست گلدیم ... اونو چتینلیکله اوخودوم و سونرا "بایراملیق" آدلی بیر بالاجا کتابچا ایله راستلاشدیم ... بو کتابچا عرب و لاتین الفباسی ایله الفبامیزی و دیلمیزین نئجه یازیب اوخوماسینی اویردیردی ... او حادثه دن نئچه ایل اونجه داها دوغروسو 7یا 8 - ینجی صینیفده اوخویارکن معلم لرین بیری اونو مکتبه گتیرمیشدی و ماللا نصر الدین و قازان ناغیلینی اوخودوغونو نا خاطیرلاییرام ... آنجاق معلم شولوقلوق ائتدیگیمه گوره ، او قدر دؤیموشدو کی هئچ ایندی ده او معلیم ایله باریشا بیلمیرم ... اونا گوره او زامان او کیتابین یانیندان اعتناسیز کئچدیم ... آنجاق اورتا مکتبده تحصیل ائدرکن او کتابچانی اوخویوب دیلیمیزی اویرنمه گه باشلادیم ... الیمه گله ن کتابی بو حاقدا اوخویوردوم ... آنا دیلیمز حاققیندا اونلار  گرامر و لغت کیتابی اوخودوم : معاصر ادبی آذری دیلی /سس _ صرف /  : پروفسور زهتابی – مبانی دستور زبان آذربایجانی : اوستاد فرزانه – ترکی هنر است : اسماعیل هادی و ... آذری دیلی نین گرامری : رحمتلیک تیمور پیر هاشمی ...   دیلیمزی اوخودوم ، اوخودوقدا سئودیم ، سئویدکجه اوندا درین لشدیم ، درین لشدیکجه یئنی دن سئودیم ... بو سئویب سئویشمه مه لر داوام ائتدی ، اوندا گوردوم کی اوزومده یازما قابلیتینی دوُیورام ... ایلک یازی لاریم آذربایجان موسیقی سی حاققیندا و  اورمو دا یاشاییش ، آغری ، نوید آذربایجان درگی لرینده نشر اولوندو ... بو ایشی سونرالار آردیجیل اولاراق ایشیق و قلم انجمنی سیته لرینده داوام ائتدیردیم... آنجاق ایکی ایل مدتدینده خاطرلاتدیغیم سببلره گوره بو ایش دایاندی ...

 ایندی ایسه باجی اوغلومون بو غریبه ایشی سانکی منی درین و آغیر بیر یوخودان اییندیردی ... منی داها دا آنا دیلیمزده یازماغا هوسلندیردی ...  بو ایللرده آنا دیلیمزی اؤیرنمه گه جان آتمالاریمی منه خاطیرلاتدی ... و ها بئله دیلیمزین دوشمنلری قارشی سیندا مدنی و علمی موباریزه نین گرکلیگینی و بو بویوک و آغیر مسئولیتی هر بیریمیزین بوینوموزدا اولماسینی و نهایتده گئجه نی گوندوزه قاتیب بو یولدا چالیشیب جهد ائتمه میزی من ده جانلاندیردی ...  

سون سوز : نهایت ده عشق اولسون بئله باجی اوغلولارا کی بئله ،  اوز دایی لارینا درس وئریرلر .. و ان اونملی سی عشق اولسون بئله معلم لره کی گله جکین قارانلیق یوللارینا ایشیق ساچیب  و هر بیریمیزین اوره گینده اومود چیراغی یاندیریرلار... بو یاخین زامانلاردا آذربایجان مکتبلرینده آنا دیلی نین رسمی شکیلدده اویردیلمه سی اومود ایله ...