سوریه و صف بندی نظامی در خاورمیانه

علی قره جه لو

امروز، منطقه خاورمیانه در آستانه 3 تحول عمده قرار گرفته است:

-   آمریکا از اشغال عراق تا به حال برای اولین بار دوناو هواپیما بر را تواما به دریای مدیترانه فرستاد.

-   نیروهای ویژه آمریکا، انگلستان و فرانسه همزمان آغاز به عملیات نظامی در سوریه کردند.

-   وزرای دفاع روسیه، ایران و سوریه نخستین بار یک اجلاس سه گانه در تهران تشکیل دادند.

تابلوی فوق نشانگر شکل گیری یک صف بندی نظامی در سوریه است که در یک طرف آن نیروهای آتلانتیک شامل آمریکا، انگلستان و فرانسه، و در طرف دیگر نیروها و کشورهای منطقه، روسیه، ایران، سوریه، عراق و لبنان قرار دارند.

هدف استراتژیک آمریکا در منطقه:

هدف استراتژیک آمریکا در منطقه تاسیس کریدوری از خلیج فارس تا دریای مدیترانه است که از طریق ایران، عراق، ترکیه و سوریه گذشته و  قرار است نقش یک اسرائیل دوم را ایفا کند.  تهاجم ائتلاف غرب و همدستان و مقاطعه کاران منطقه ای آن علیه سوریه در واقع مرحله دوم از این استراتژی محسوب می شود.  مرحله اول، با تاسیس حکومت بارزانی با اشغال عراق در سال 1993 تحقق یافت.  امروز، حمله به "منبج" Manbij  (30 کیلومتری غرب رودخانه فرات و بزرگترین بخش استان حلب) با این هدف انجام می پذیرد.  هدف اتصال دو باصطلاح کانتون PYD (حزب اتحاد دموکراتیک – شاخه PKK در سوریه) در شرق رودخانه فرات و یک کانتون در غرب رودخانه فرات در شمال سوریه است، که راه دریای مدیترانه را هموار خواهد کرد.  آمریکا در هر کانتونی که برپا می شود یک پایگاه نظامی جدید، تاسیس می کند!  (1)

صف بندی نظامی منطقه که سوریه در محور آن قرار دارد، وارد مرحله جدیدی شده و مبارزه در حال شدت گرفتن است. نیروهای آتلانتیک برای تاسیس کریدور فوق در شمال سوریه دست به حمله زد ه اند، و  نیروهای منطقه نیز آماده می شوند تا به این حمله از شمال سوریه پاسخ گویند.

بدنبال بازدید سری فرمانده ستاد ارتش آمریکا، ژنرال "جوزف ووتل"  Joseph Votel  از نیروهای ویژه ارتش آمریکا، نیروهای نظامی خصوصی (مزدور) وPYD   در شمال  سوریه، (21 مه 2016) این نیروها به سمت "رقه"  Al-Raqqah و "منبچ" حرکت، و این شهر را به تصرف درآوردند.  در محاصر شهر منبچ، نیروهای ویژه انگلیس و فرانسه نیز شرکت کردند. 

"مونظیر ابو سلل" Munzir Ebu Sellel  رئیس مجلس محلی منبچ در مصاحبه ای که با روزنامه "یئنی شفق"  Yeni Şafak ترکیه کرده، اظهار داشته است:  " PYD  که قبلا نام  "عین العرب" را  به کوبانی و "تل ابیاد" را "گیرسبی" تغییر داده بود، اینبار حتی قبل از تصرف منبچ توسط نیروهای مشترک و ائتلافی غرب نام  منبچ را به "مابوک" تغییر داد، در حالی که %93  اهالی شهر منبچ را اعراب تشکیل داده و اقلیتی از ترکمان ها نیز در این شهر زندگی می کنند".   او اضافه کرد:

"حوادث تل ابیاد تکرار خواهد شد و خانه های مردم مصادره  و منطقه به باصطلاح  پروژه کردستان داخل خواهد شد، و اعراب مجبور به کوچ خواهند گردید.  هم چنان که در "حسکه" و تل ابیاد شدند، و به این مناطق کردها کوچ داده خواهند شد.  هم اکنون 150 هزار در اینجا زندگی می کنند، ولی بیش از 70 هزار ساکنین آن قبلا شهر را ترک کرده اند.  جالب است که داعش در 3 روز اخیر، بدون جنگ، از 46 دهکده عقب نشینی کرده است.   مونظیر ابو سللل اضافه می کند، "اگر PYD را بدن فرض کنیم، می توانیم بگوئیم که پاهای آن در سوریه سازمان ترور داعش است.  بازی از ابتدا روشن بود داعش تخلیه می کند و PYD ( بخوانید نیروهای ویژه آمریکا) جایش را پر می کند"!  (2) 

"محمد احمد"، سخنگوی "جبهه شام" که از گروه های مهم مخالف سوریه است می گوید:  PYD که تا یک سال و نیم قبل گروه کوچکی بیش نبود، بعد از حمله داعش به عین العرب (کوبانی) با دست آمریکا به یک نیروی منظم تبدیل شد.  هدف آمریکا تاسیس دولتی دست نشانده است، تا بتواند خط مرزی جنوب ترکیه را کنترل کند.  جالب است که تمامی حرکات داعش هموار کردن مسیر آمریکاست.  این مسیر توسط آامریکا در اختیار PYD قرار خواهد گرفت".

نتایج اجلاس وزرای دفاع روسیه، ایران، سوریه

-   وزرای دفاع سه کشور روی "عملیات متداوم" به توافق رسیدند.  وزیر دفاع ایران "حسین دهقان" این توافق را به شکل زیر بیان کرد:  " در مورد حمله با هدف نابودی گروه های ترور مصمم هستیم".

-  با حرکت از این واقعیت که در روند آتش بس بین نیروهای سوریه و مخالفین آن، آمریکا به تسلیح گروه هایی که از آنها به نام "مخالفین میانه رو" نام می برد، عملا شرایط آتش بس را زیر پا گذاشت.  از این رو، سه کشور، مبارزه علیه گروه های باصطلاح ترور میانه رو را نیز در دستور کار خود قرار دادند.  این مبارزه با یک زمان بندی مشخص شده و در شمال سوریه اجرا خواهد شد.

-  همزمان با عملیات نظامی علیه گروه های ترور، فشار سیاسی - دیپلماتیک بویژه علیه  کشورهایی که از ترور حمایت می کنند اعمال خواهد شد.  روسیه این مهم را به عهده گرفته و از طریق آمریکا به ترکیه و عربستان، پیام " کمک به گروه های ترور را خاتمه دهید" فرستاده خواهد شد.

اجلاس کشورهای منطقه در تهران نشانگر عزم کشورهای منطقه در مقابل طرح های آمریکا در منطقه است.  بدین معنی که، روسیه، ایران و سوریه برعلیه ترور (چماق آمریکا برای به تسلیم واداشتن کشورهای منطقه در مقابل اراده و هدف های دراز مدت آن) مستقیما و با شدت مقابله خواهند کرد. (3)

لازم به یادآوری است، در صف بندی نظامی فوق، روسیه، ایران، سوریه، عراق و لبنان مرکز فرماندهی مشترکی را در بغداد تشکیل داده اند. 

برنامه و موضع گیری اردوغان و حکومت AKP

هم چنان که دیده می شود، نیروهای منطقه ای با توافق هایی که بین خود رسیده اند به نقش ترکیه در این صف بندی نیز اشاره می کنند.

اردوغان در مراسم تشیع جنازه "محمد علی کلی" در آمریکا، به دشمنی با سوریه ادامه داد که به معنی ادامه موضع گیری اش در صف بندی فوق است، او گفت:  "کسانی که به اسد کمک می کنند، شریک جرم قتل عام او هستند".

یاد آوری این موضوع ضروری است که در گذشته، اردوغان با اعلام اینکه، "دریای سیاه دریای روسیه است" و "مرز ترکیه مرز ناتوست"  نیروی دریایی ناتو را به دریای سیاه و ناتو را مستقیما به مرزهای ترکیه و سوریه دعوت کرده بود.

چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز در اجلاس مشورتی سیاسی - نظامی در ورشو پایتخت لهستان که با شرکت لهستان، رومانی و ترکیه تشکیل شد، در گردهمایی مطبوعاتی مشترک اظهار داشت:  "سیستم موشک های بالیستیک ناتو در ترکیه باید توسعه یابد"! 

مشکل حساس منطقه:  موضع گیری ترکیه

ترکیه با ماندن در جبهه آتلانتیک قادر به جلوگیری از پروژه کردستان بزرگ آمریکا که خود ترکیه را نیز هدف قرار داده است، نیست.  هم چنان که، ترکیه، بدون همکاری با کشورهای منطقه، که با خطر مشابهی از طرف آمریکا رو در رو هستند، قادر به جلوگیری از تحقق کریدور اسرائیل دوم نیز نمی باشد.  موضع گیری ترکیه درکنار جبهه غرب و آمریکا و علیه همسایگان زمینی ترکیه، ایران، عراق، سوریه، و همسایه دریایی آن روسیه، نه تنها ترکیه را مدام با مسئله PKK روبرو می کند، بلکه در عین حال امکان تحقق قدم به قدم استراتژی آمریکا را نیز امکان پذیر می سازد.  چنانکه، آمریکا برای مجبور کردن ترکیه به قبول حکومت بارزانی، از PKK هم بعنوان هویچ و هم بعنوان چماق استفاده کرد، یعنی ترکیه را علیه PKK  متفق بارزانی کرد!

کریدور شمال سوریه (اسرائیل دوم) امنیت ملی ترکیه را بطور جدی به خطر انداخته است.  منافع ملی ترکیه بشکل عینی و روشن اتحاد و همکاری با نیروهای منطقه ای را ایجاب می کند.  ولی حکومت به لحاظ برنامه و موضع گیری خود، حداقل تاکنون، در کنار نیروهای آتلانتیک بوده است.

 ترکیه باید که از این دور و تسلسل خارج شود.  سوال این جاست که با حکومت موجود در ترکیه، آیا امکان خروج ترکیه از این دور و تسلسل وجود دارد؟ 

وزیر خارجه ترکیه "مولود چاووش اوغلو" بعد از این همه تحولات در مرزهای جنوبی ترکیه  می گوید:  "آمریکا به ما قول داده است که بعد از پایان عملیات در غرب رودخانه فرات، هیچ فردی از YPG ( "واحد های دفاع از مردم" PYD در سوریه)  نخواهد ماند"!!  (Hürriyet، 7 ژوئن 2016)

محمد بدری گولتکین، مفسر ترک در این رابطه نوشت:  "خب، مادام که آمریکا بعد از عملیات، PKK را عقب خواهد کشید، در آن صورت مناطقی را که از داعش پس می گیرد به کی خواهد داد و یا بوسیله چه کسی حفظ خواهد کرد؟  حکومتAKP  مشغول تماشای خالی شدن زیر پایش توسط "متفق بزرگ" اش است".

"آمریکا با هرعمل خود، و با هر قدم خود، به چشمانی که نمی خواهند ببینند، و گوش هایی که نمی خواهند بشنوند، اعلام می کند که قصد تجزیه ترکیه را دارد".

"اگر با کشوری مثل آمریکا رو در رو شده اید، نمی توانید با همسایگان خود در کشمکش باشید.  این مسئله تا این حد ساده است".

محمد بدری گولتکین به قدم هایی که حکومت ترکیه باید بر دارد، اشاره می کند.

قدم های عاجلی که ترکیه باید بردارد:

1-  پایگاه هوایی "اینجیرلیک" بلافاصله باید بر روی هواپیماهای خارجی بسته شود.

2-  ترکیه بلافاصله باید روابط خود با روسیه، ایران، سوریه، عراق و لبنان را اصلاح کرده و وارد اتحادیه دفاعی منطقه ای گردد.

3-  مهم ترین قدم همکاری نزدیک با دولت سوریه است.  همکاری ارتش ترکیه با ارتش سوریه، در مدت زمان بسیار کوتاهی می تواند به فعالیت ها و عملیات  تحت حمایت غرب داعش -  PKK  پایان داده و خط  جرابلس - عزاز  Jarabulus - Azez  را پاکسازی و امکان حاکمیت دوباره ارتش سوریه بر سرزمین خود و تامین امنیت منطقه را امکان پذیر سازد.    (Aydınlık 13 ژوئن 2016 )

چرخش در سیاست خارجی ترکیه؟

نشانه های بسیاری وجود دارد که حاکی از تغییر تدریجی سیاست خارجی ترکیه در رابطه با کشورهای منطقه است.  استعفای داووداوغلو، آغاز  گفتگوی های پنهانی حکومت ترکیه با سوریه و مصر (از ژانویه 2016)،  اظهارات اخیر وزیر خارجه ترکیه در رابطه با تمایل به برقراری دوباره روابط دوستانه با مصر، نامه اردوغان به ولادیمیر پوتین و معذرت خواهی از حادثه سرنگونی هواپیمای جنگی روسیه، و پاسخ پوتین به نامه اردوغان، و دعوت از وزیر خارجه ترکیه به کنفرانس "سوچی" در روسیه،  آغاز تدریجی برچیدن تحریم ها علیه ترکیه و آغاز قریب الوقوع سفر هواپیماهای توریستی روسیه به ترکیه، از جمله نشانه هایی از تغییر سیاست خارجی ترکیه محسوب می شود.

ولی آنچه که بیشتر از همه تغییر سیاست خارجی ترکیه را جدی تر می نمایاند، عکس العمل روسیه، ایران، سوریه و تحلیل

گران جدی ترکیه به حادثه بمب گذاری و کشتار در فرودگاه  استامبول است.   مخرج مشترک  عکس العمل های فوق نشان می دهد که که آمریکا بعنوان "دوست" و "متفق بزرگ" ترکیه از  همکاری ترکیه با روسیه و ایران و سوریه و نیز از سرکوب PKK   بسیار خشمگین است و به هر وسیله ای می خواهد مانع همکاری کشورهای منطقه شود.   خلاصه ای از عکس العمل رسمی  کشورهای منطقه و ناظرین سیاست خارجی ترکیه می تواند سرنخی در جدی بودن و یا نبودن تغییر سیاست خارجی ترکیه بدست دهد.

"کونستانتین کوساچف" رئیس کمیته بین المللی شورای فدراسیون روسیه:  "حمله به فرودگاه استامبول، برعلیه تلاش های ترکیه برای عادی کردن روابط خود با روسیه انجام شد".

" به ترکیه هشدار می دهند که به جبهه ای که تحت رهبری روسیه علیه ترور تشکیل شده است ملحق نشود".

"حسین شیخ الاسلام"  مشاور رئیس مجلس ایران لاریجانی در روابط خارجی:  " آمریکا، اسرائیل و متفقین آنها که نمی خواهند ترکیه  به طرف کشورهای منطقه سمت گیری کند، عامل اصلی در پشت در این حمله هستند". 

"سمت گیری ترکیه به طرف روسیه، ایران و سوریه، جبهه صهیونیسم را نگران کرد".

" آشکار است که حمله استامبول با همکاری داعش و صهیونیسم انجام شده است".

"بسام ابوعبدالله"  رئیس تحقیقات استراتژیک دمشق:  آنهایی که با نزدیکی ترکیه - روسیه  مخالف اند می توانند با این حمله، پیامی فرستاده باشند".

خبرنگار:  کدام کشور مخالف این نزدیکی است؟  بسام ابوعبدالله:  آمریکا و داعش

بلنت اسین اوغلو:  "حضور آمریکا در یک کشور دیگر در اصل به معنای ترور است".  "آمریکا در حال اعمال "دیپلماسی ترور" {علیه ترکیه} است".

دوغو پرینچک:  "دیگر بعنوان یک ملت باید بدانیم:  ترکیه در حال یک جنگ میهنی است و در مقابل مان آمریکا و اسرائیل هستند که سازمان های ترور را به سمت ما رانده ا ند.  بدون تثبیت این حقیقت نمی توان در این جنگ موفق شد. نام اش را "کریدور کرد" گذاشته اند، ولی ما آنرا  "کریدور آمریکا- اسرائیل" می نامیم.  در این شرایط،، جنگ میهنی به بیرون از مرزهای ترکیه کشیده شده است.  جبهه داخلی و جبهه خارجی جنگ، در اصل یک جبهه واحد اند.  این که بمب ها را داعش و یا PKK منفجر کرده است، اهمیتی ندارد، زیرا هر دو ابزار و پیاده نظام آمریکا هستند.  "هنری بارکی" Henri Barkay که مقامات رسمی آمریکا را نمایندگی می کند می گوید:  "ترکیه باید تمرکز خود را روی داعش بگذارد" بزبان دیگر، می گوید، مبارزه علیه PKK/PYD را متوقف کنید.  بطور عینی اگر به اوضاع نگاه کنیم، به قدم استراتژیکی که ترکیه برداشته است {نزدیکی به روسیه و کشورهای منطقه} از جبهه آمریکا پاسخ داده شد" {اشاره به حمله تروریستی به فرودگاه استامبول}.

توضیحات:

(1)  تبلیغات رسانه های جریان اصلی آمریکا و غرب، ادعا می کنند که نیروهایی که اکثریت آنها عرب اند (نیروهای دموکراتیک سوریه) شهر منبج را به تصرف درآورده اند.   در حالی که به غیر از نیروهای ویژه غرب و PKK نیروی دیگری در میان آنها وجود ندارد.  زیرا آمریکا در منطقه به غیر از بارزانی و PKK یعنی نیرویی که بتواند به آن اعتماد کند ندارد.  حتی نزدیک ترین متحدان آمریکا امارات متحده و عربستان نیز در میان آنها نیستند.

(2)  گزارشات متعددی در خصوص زشتکاری ها و حتی جنایات جنگی نیروهای PYD علیه ساکنین عرب شمال سوریه توسط سازمان عفو بین المللی و سازمان دیده بان حقوق بشر انتشار یافته است که به چند نمونه آن در زیر می توانید مراجعه کنید.

 https://www.amnesty.org/en/latest/news/2015/09/syria-abuses-mar-pyd-fight-against-terrorism/

http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2015/10/syria-turkey-right-groups-accused-kurds-rojava-of-war-crimes.html

http://www.dailysabah.com/mideast/2015/10/13/us-equipped-ypg-commits-war-crimes-human-rights-watchdogs-say

(3)  وقتی آمریکا و روسیه تا این درجه در مقابل هم صف آرایی کرده اند، تبلیغات رسانه های غرب ادعا می کنند، روسیه و آمریکا در مورد سوریه  به توافق رسیده اند، که چیزی جز فریب افکار عمومی جهان نیست.  در ترکیه خشم و نفرت عظیمی علیه آمریکا شکل گرفته است.  هدف آمریکا کم کردن خشم و نفرت مردم ترکیه علیه خود و هدایت بخشی از آن به سمت روسیه و پنهان کردن چهره خود بعنوان نیرویی که چیزی جز، نابودی و فلاکت -  که ناشی از اشغال و مداخله  و جنگ های تحمیلی علیه  کشورهای منطقه است -  به ارمغان نیآورده است، نیست.

علی قره جه لو

1 جولای 2016