Mar 18, 2014

بنزریش

فرانک فرید (ایپک)


گون گلیب چاتدی او گونه کی منه ائلچی گلسین. هردن گلینَردی; اوّلیم دئییلدی. درس اوخویور دئیه, باشدان ائلردیک, گئدردیلر. آنجاق بو ائلچی راحات باشدان اولاسییا بنزه‌میردی. اولسایدی دا, پیس دوشه‌جک‌ایدی, بیلیردیم. فیکر گؤتوردو بیله‌می. چای آپاراندا, قوناق اوتاغینا گیرمه‌دن مجمعینی بیر الیمه آلیب, او بیری الیمله اوزومه بیر جاناسینر بوغما یاپیشدیردیم. چایلار دا بیر آز لبه‌لندی. مجمعی ایسلاتدی. اؤزومه ده, داواخاناچیلارا دا لعنت اوخودوم. آنجاق اوره‌ییمدن گلمه‌دی آناما لعنت

شورانلیق اویغوسو

نریمان ناظیم


کیشی بیر آن دهشته هوپولدو. شاشقین- شاشقین اوجسوز بوجاقسیز بوزقیری گؤزدن کئچیردی. قوراقلیقدان سوسامیش قیسیر تورپاقدان باشقا بیر شئی گؤره بیلمه‌دی. شیمالین ان اوزاقلاریندا گونشین شوعالاری آلتیندا گوموشویه چالان کپیر- کیران داغلاری بیر آن سئچه بیلدی. آنجاق اودا گجیلین شیددتله اسمه‌سیندن توز- تورپاق آردیندا ایتیب، باتدی. گؤزلری گؤینه‌دی. آغیزیندا تورپاغین شورلوغونو تامسیندی. بورانین هارا اولدوغونو، بورایا نه ته‌هر گلیب چیخدیغینی دوشوندو.  آخی او قبریستانا

نوآوری خلاقانه در موسیقی عاشیقی

حسن ریاضی


 نو شدن، ذاتی هر پدیدۀ اجتماعی ، فرهنگی  و هنری از جمله موسیقی ست . این روند خود  بازتاب تحرکات و تغییرات درنگ ناپذیر اجتماعی‌ست. هر چه این تغییرات عمیقتر و پر دامنه‌دارتر باشد، دگرگونی در ذوق‌ها و سلایق هنر آفرینان و هنرپذیران نیز ژرفتر و پویاتر می‌شود. از این روست که هنر همگام و همسو با تغییرات و تحولات اجتماعی به سوی اعتلا پیش می‌رود. شاهد این مدعا دگرگونی‌های عمیق و پویا در صد ساله‌ی اخیر در موسیقی آذربایجان و به ویژه موسیقی عاشیقی است. روند تحولات اجتماعی، فرهنگی و همچنین تحرکات و تغییرات اجتماعی قرن موجب شده که موسیقی عاشیقی از

یامان اوزون اوتاق!

قدرت ابوالحسنی سهلان
سینیخ کؤرپویه یئتیشنده، تبریزدن گلن حاجی مهدی، مزدا وانئتین فرمانینی ساوالان کندینین یولونا طرف دؤندریب ساخلادی. دندنی بیره وئریب ایکی کیلومتردن آرتیق توپراق-چانقیل کند یولونو، یاواش-یاواش سوره‎‎‎رک گلیب ساوالانا چاتدی. سوراقلاشا-سوراقلاشا، کلبه سیفعلی اوغلو قهرمان گیلین حیطلرینی تانیدی و او حیطه ساری سوردو. اوجا بوی خوت-شالوارلی حاجی، آختاریب تاپدیغی قاپیدان، بیر آز قاباقلیقدا ماشیندان انیب حیطه دوغرو یئریدی.
بو حیطده یاشایان حاجی مهدینین قدیمکی موشتریسی، قهرمان، ایکی ایل بوندان قاباق، اونون تبریز بازارینداکی دوکانیندان بیر جوت فرش

Mar 8, 2014

دونیا قادین‌لار گونو موبارک اولسون

سورگونده گونئی آذربایجان (ایران) قلم انجومنی

قادین لار و ائولنمک

سویل سلیمانی

نده ن بیزیم قیزلار ائولنمک حاققیندا دانیشماقدان چکینیرلر؟!

نده ن اوغلان لار ائولنمک  لرینی باغیریرلار  اما قیزلار اونو پیچلداشیرلار؟!
(ائولنمک توپلوموزدا و یاسال اولاراق قبول ائدیله ن ان یایقین عایله شکیل اولدوغو اوچون، بوردا اوندان سوز ائدیرم. یوخسا عمومی اولاراق توپلوموزدا ایلیشکی لرین چئشیدلی نوع لری حاقیندا دانیشماق دا قادینلاریمیزدا بویوک بیر چئکینمه واردیر). بو سوآلا گؤره نه قدر چوخ دوشونسه مده ، منی قانع ائده ن جوابا چاتمامیشام. یادیمدادیر باکی یونیوئرسیته سینده اوخویاندا، یاتاق خانادا کی ایران دان اولان  قیزلار چکینه چکینه بو صحبته یاناشیردیلار.  بو حاقدا اطرافلی و گئنیش دوشونه ن قیز آز گؤردوم. طبیعی کی قیزلار بو قونودا سئچه ن کیمی دئییل، سئچیله ن کیمی تربیت اولورلار. ارکک لر فاعل و قیزلار مفعول کیمی دوشونمه یه یؤنله ندریلیر، عادت وئریلیرلر. بو وضعیتده ده قیزلار بو مسئله ده ساده جه مفعوللوق دورموندان قایناقلانان بعضی عمومی مسئله لری دانیشسالار دا  روحسال و جینسل مسئله لری عاییله و اؤز ایچلرینده دانیشب دارتیشماقدا چوخ چتینلیک چکیرلر.

قیسا شعرلر

فریبا مرتضایی


(۱)
بو اوزون گئجه‌ده
سنسیزلیک
منی اؤلدوره‌جک
بیر آه یوللا چیلله‌لیک
باشیما چکیب یاتیم
 

(۲)
دونموش اوره‌یین
اووجلاریمدا
دؤن گل اریمه‌دن
گؤزلریم یولوندا

جنس دوّمِ کدام جغرافیا؟

رقیه کبیری

(دونیا قادین‌لار گونو موبارک اولسون)


پنهان نمی‌کنم. بارها در بحرانی‌ترین شرایط زندگی‌ام آرزو کرده‌ام در جغرافیایی غیر از  جغرافیای کشورم به دنیا می‌آمدم. از آنجا که ما ملت شکرگزاری هستیم و طبق سنت دیر ینه‌ی مادران و پدرانمان، دست دعا به سوی آسمان دراز می‌کنیم و شکرگزار نداشته‌ها ونداریهایمان می‌شویم، در چنین مواقعی ناخودآگاهم خودی نشان می‌دهد و به جای اینکه جنس دومی از قماش فرانسوی و انگلیسی و آلمانی، روسی و… را در ذهنم به تصویر بکشد، دردناکترین پرده‌ دراماتیک زن و زندگی را مقابل رویم می‌گشاید.
از زنان افریقا شروع می‌کند، دهان کودکان را می‌چسباند به پستان بدون شیر زنانی که

خدی

فریبا وفی - چئویرن: ع. آغ‌گونئیلی 

سؤز قورتاران دئییلدی. تاخچادا کی گوزگونون دوشوب سینماسی دا های- کویو آزالتمادی. گوزگونون خیردالارینی ییغیشدیردیلار. آرواد اولسایدی دئیه‌ردی: «جانین ساغ اولسون، قادا- بالا جانیندان گئتدی». کیشی یومروغو یاستیق کیمی شیشمیش قیچینا تاپدادی. اییلیب، سس‌لره قولاق وئردی. بیر اوشاق آغلاییردی. کیشی سئچه بیلمه‌دی، نوه‌سی افسانه‌دیر، یوخسا پروانه .
«
دئییرم احسان پولونو، وئرک بیر مستحقّه».

کورتئز آداسی

آلیس مونرو
چئویرن:  مسعود سبزی -  ائدیتور:  سولماز محمد رضایی



بالاجا گلین. ایگیرمی یاشیم وار ایدی، اوزونلوغوم بئش فوت یئددی اینچ و چکیم یوز اوتوز بئش ایله قیرخ پوندون آراسیندا ایدی. آما بعضیلری –چئس[۱]-ین باشقانی­نین[۲] حیات یولداشی، آفیس­ین اسکی یازمان-ی[۳]، ایله اوست قاتدا کی خانیم قوری[۴]- بالاجا گلین آدی ایله منه موراجیعه ائدردیلر. بعضن، بیزیم بالاجا گلین دئیردیلر. چئس ایله بونا جوک قوشموشدوق، آما اونون گنل[۵] تپکیسی[۶] سئویملی و سایقیلی باخیش ایدی. من ده قاش قاباقلی و اوتانقاج گولومسه‌مکله تسلیم اولاردیم.

Mar 3, 2014

آذربایجانلی شاعیر و یازیچی، ایلقار موذن زاده نین حبسه آتیلماسینی قیناییریق

سورگونونده گونئی آذربایجان قلم انجومنی

ایلقار موذن زاده، آذربایجانلی گنج شاعیر و یازیچی، اینديیه کیمی بیر نئچه ادبی جایزه یه لاییق گؤرولموشدور.  اونون "ساری" آدلی حیکایه سی، "تبریزادبی جایزه سی" یاریشى‌نين بیرینجی مقامی نی الده ائتمیشدیر. 

ایلقار، ميللی فعالیت لرينه گؤره، آذربایجانین میللی کیملیگيندن و آنا ديليندن مودافیعه  ائله مه سی اوچون 27 آی حبسه محکوم ائديليب و حبسه آلينمیشدیر.

آذربایجان قلم انجومنی، ایلقار موذن زاده نین حبسه آتیلماسینی قیناییر و اونون درحال آزاد اولونماسينى طلب ائله ییر.


"سورگونونده گونئی آذربایجان قلم انجومنی"
1 مارس 2014

ساری

ایلقار موذن زاده
باجاسیز بالاجا بیر اوتاقدیر. خیردا یوزلوک بیر ساری لامپ یانسادا، اوتاغین قارانلیغی توز باسمیش لامپین جانسیز ایشیغینا زور گلیر. اوزانیب قارایا چالان ساری دیوارا گؤز تیکیرم. باخیشلاریم دیواری دیرماشیب سقف‌له دوورا آراسینداکی جیزیقدا یئریییر، ساعتلاردیر دیوارلا سقف آراسیندا گزیشین بیر میلچه‌یین اوچوشونو ایزله‌ییرم. خیاوانلاردا آشاغی چهارراه‌لا یوخاری چهارراه آراسینداکی گنج قیز-اوغلانلارین فیرلانماسی کیمی، هدفسیز اوچوشان یالقیز میلچک‌له داریخمالاریمی پایلاشیرام. سورغولامالار هر گون نئچه ساعت داوام ائدیر:

Mar 2, 2014

قاچانمادیم اؤزومدن

ع.ن. چاپار

 قاچیرام.
عؤمرومه کؤلگه‌لیک اولان
بوگونده‌لیکدن !..
قیسینیرام
داریسقال – دینج بوجاق
ائو جییه‌زیمده !..
بوکوره‌م ماسادا
بوزوک – بوزوک بوزوکموش
بوتون قزئتلریمیزین
پولتیکالی واراقلارینی.

نجات دریاچه ارومیه حیاتی تر از فرستادن میمون به فضا است

توماس اردبرینک - گزارشگر نیویورک تایمز

توماس اردبرینک گزارشگر نیویورک تایمز در تهران که همراه با یک مقام اداره محیط زیست از دریاچه اورمیه واقع در آذربایجان ایران، دیدن کرده است بنقل از او می گوید: یک دهه پیش کشتی های تفریحی پر از توریست آبهای دریاچه را در جستجوی فلامینگوهای مهاجر دور می زدند. حالا، کشتی ها در میان گل و لای زنگ می زنند و فلامینگوها از فراز آنچه باقیمانده است بسوی مکان های بهتر پرواز می کنند.

به گزارش صدای آمریکا، بر اساس ارقام رسمی، فقط ۵ درصد از آب دریاچه اورمیه باقیمانده است. کارشناسان خشک شدن این دریاچه را ناشی از ساختن سدهایی می دانند که راه را بر آب هایی که از کوهستان های اطراف وارد آن می شد بسته اند.

کرگدن نمایشنامه‌سینه گؤز اوجو بیر باخیش

رقیه کبیری

شوکورلر اولسون بیز ده افریقالی و آسیالی کرگدن‌لرین تورکجه نریلتیسینی ائشیتدیک.
گؤزوموز یولدا، قولاغیمیز سس ده‌ایدی. شوکورلر اولسون بیز ده گرگدن‌لرین تورکجه نریلتیسینی ائشیتدیک. بلکه‌ده ایللردیر اوزوموزه گتیرمه‌دن، اؤزوموزه آلمادان نریلتی‌لرینی ائشیدیب، کرگدنه دؤنوشدویوموزدن خوشلانیریق دئسم، یئرسیز دئییل.
«
اوژن یونسکو»نون آبسورد ژانرینی داشییان نمایشنامه‌سی، صحنه آلدیغی تبریز تئاتریندا  گؤزوموزو ایشیقلاندیردی. نریلتی‌لر قولاقلاریمیزی نوازش ائتدی.

ملانصرالدینچی‌لر

رحیم ولی زاده

هفتهلیک نشر اولونونان ملانصرالدین ژورنالینین بیرینجی نومرهسی ۱۹۰۶نجی ایل آپریل آیینین ۷‌سینده تیفلیس شهرینده چاپ اولونموشدور. ملانصرالدین ژورنالی ۱۹۰۶- ۱۹۱۸ ایللرده تیفلیس شهرینده، ۱۹۲۰ نجی ایلده تبریز شهرینده و ۱۹۲۲- ۱۹۳۱ نجی ایللرده باکی شهرینده نشر اولونوبدور.
ملانصرالدین ژورنالینین ناشری جلیل محمد ‌قلیزاده اولوٍب. جمعا” ۲۵ ایل نشر دؤرونده ۳۴۰ نومره تیفلیسده، ۸ نومره تبریزده، ۴۰۰ نومره باکی شهرینده نشر اولونموشدور. مترقی ایده‌یالارین جارچیسی اولان ملانصرالدین ژورنالی، زحمتکش خلق و دموکراتیا جبههسینده دایانیب آزادلیق دوشمنلرینی، روسیه تزار مطلقیتینی و خانلارین، بؤیوک مولکدار آقالارین و امپریالیزمین مستعمره‌چیلیک و خلقلرین دالی قالماق سیاستینی افشا ائدیب، آمانسیز تنقید آتشینه توتوردو، معارف و مدنیٌت ترقیسی، قادینلارین اینسانی حقوقا مالیک اولمالاری و آذربایجان دیلینین انکشافی و صافلیغی اوغروندا آردیجیل موباریزه آپاریردی.